Những Con Tốt Thí Của Chính Quyền Cộng Sản! Tác Giả: Từ Liên.

Đang mùa dịch bệnh, gần như toàn dân của xứ sở Đông Lào ngừng hoạt động. Ai có nhà thì đóng cửa ngồi trong nhà, ai không có nhà thì vẫn lang thang ngoài đường như kẻ tha phương cầu thực, sống dở chết dở.

Nhà nào có ti vi thì bà con mở ti vi cả ngày, nghe đại hội Đảng họp, các đồng chí đại biểu quốc hội đến phiên tranh luận của mình tuyệt nhiên không có ai quên cầm những tờ giấy đã được ghi chép cẩn thận những điều họ được phép phát biểu trên ti vi trước công chúng, dán mắt vào đó dõng dạc hứa hẹn những điều tốt đẹp sắp đến, khoe thành tích xây dựng tuyến đường sắt đắt nhất thế giới 12 năm đã xong từ lâu, giờ chỉ còn thiếu cái giấy chứng nhận an toàn thôi là sẽ cho toàn dân được đi tàu, những con đường 400-500 tỉ đồng mà 13 đời bộ trưởng làm chưa xong, nhiều vụ đại án kinh tế gây thất thoát hàng ngàn, hàng chục ngàn tỉ đồng, và xử hàng chục năm rồi không thu hồi được kết quả gì, mà cũng chưa biết kết quả cuối cùng sẽ ra sao. Toàn là việc lớn, đau đầu tới vậy, ai mà dám nói xứ Đông Lào quan lại người ta rảnh lắm thì quả là nói bậy bạ hết sức.

Đại hội nào cũng thành công rực rỡ, kết quả bầu cử nào cũng xấp xỉ trăm phần trăm, đảng viên nào cũng là nhân tài sáng lạng…

Sáng nay mở báo ra, thấy có tin Nhà nước cộng sản Đông Lào tốt bụng, trao tặng Cuba, người anh em cộng sản đang sắp chết đói 12,000 tấn gạo, thấy thiệt là hân hoan. Thiệt rõ ràng là chủ nghĩa xã hội ở đâu trên thế giới này cũng thịnh vượng, dân chúng hạnh phúc và nhân văn. Anh Cuba này có lẽ thức canh hòa bình thế giới lâu quá mà quên không đi làm ăn, ăn sạch lương thực của ảnh rồi, mà khổ cái thế giới hổng chịu hòa bình như ảnh muốn nên giờ ảnh phải đi ăn xin ông anh cũng đang là một trong những đại cái bang của thế giới. [ Ông Nguyễn Minh Triết hồi đi thăm Cuba năm 2009, có nói “Việt Nam, Cuba như là Trời Đất sinh ra. Một anh ở phía Đông. Một anh ở phía Tây. Chúng ta thay nhau canh giữ hoà bình cho thế giới. Cuba thức thì Việt Nam ngủ. Việt Nam gác thì Cuba ngủ” – https://www.youtube.com/watch?v=gGhS2HceriU ].

Bà con nào ngồi không mà không coi ti vi thì mở mạng Internet lên lướt Facebook, lên coi mấy kênh YouTubers làm cho khuây khỏa.

Khổ một cái là cái không gian mạng nó rộng hơn cái tòa nhà quốc hội ở Ba Đình nhiều quá nên Đảng chặn cửa không nổi, thành ra nó chứa tràn ngập những lời ca thán của các công dân khổ đau vì nhiều hoàn cảnh phải chòi mặt ra đường vào mùa dịch, các shippers than thở về chuyện bị chặn bắt như là dân miền Tây giăng lưới bắt cá linh vào mùa lũ vậy. Mà không phải chỉ có shippers, còn có dân thường, tài xế xe các loại, từ xe về của người dân tháo chạy về quê, tới xe chở sản phẩm hàng hóa phải dừng lại bên đường do không chứng minh được hàng hóa của mình là thiết yếu, tất cả mọi người đều phải xuống xe, ăn uống, sinh hoạt, ngủ nghỉ tại chỗ bên lề đường, trong vài ngày tới một tuần, để chờ các hướng dẫn tiếp theo của chính phủ.

Đám dân bình thường hiền lành, nhẫn nhịn, cả tin, nhưng giờ rơi vào những hoàn cảnh nghiệt ngã này, họ cũng không tin chính quyền nữa, dân liền tự đưa video lên mạng, tự kêu gào với nhau, càng làm thông tin nhiễu loạn, Đảng bực bội quá, bao nhiêu những sự thật xấu xa mà Đảng bỏ bao nhiêu công sức ra để bao biện, giấu giếm, lèo lái, tự nhiên cứ lòi ra như một cái áo cũ rách quá rồi không che dấu nổi những dấu hiệu ghẻ lở của cơ thể bệnh hoạn bên trong nữa. Điển hình là ngài “bạch thủ pháp sư”, chủ tịch tối cao của Đảng, không biết vì lí do gì mà lâu nay chỉ thỉnh thoảng ngài mới lú đầu ra ngoài, ngúc ngoắc cái đầu cho dân chúng thấy rồi lại rụt vô trong hang. Mới bữa qua, ngài ra tuyên bố kêu gọi dân chúng chung tay chung sức dập dịch với nhà nước và Đảng, mà dân chúng chỉ nghe thấy ngài lú đầu ra ngoài nhờ báo đài nói thôi, chớ cái mặt ngài hay cái đầu bạc của ngài thì cũng không thấy tăm hơi đâu, trong khi ti vi đưa tin là ngài đã xuất đầu lộ diện thì người ta chỉ thấy hình ảnh phát thanh viên đọc vài câu trấn an được cho là của ngài dành cho dân chúng thương yêu. Nhiều đồng chí giữ các vị trí tối cao trong Đảng Cộng Sản nhân mùa dịch bệnh cũng đang đi ẩn nấp tu luyện môn phái gì ở đâu đó nên không thấy xuất hiện, chỉ còn dân thường ngồi bàn luận chửi bới lẫn nhau, và chờ đợi.

Bối rối vì không thể giải quyết những vấn đề của đám dân đang đói khát, thất nghiệp, bức bí vì phải ở nhà ăn không ngồi rồi, Đảng liền tung tin sắp xử anh Nguyễn Đức Chung, cựu chủ tịch TP Hà Nội, về tội tham nhũng, lạm quyền, để ảnh khỏi buồn ở trỏng, Đảng hô lên bắt luôn anh cựu phó chủ tịch Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền cho anh Chung có bạn. Đảng thật là nhân đạo.

Trong Sài Gòn, Đảng rao sắp xử anh Tất Thành Cang vì tội ăn đất ở khu đất vàng mà không chia đồng đều, gây mất lòng tin cho các đồng chí khác trong Đảng. Đảng tiện tay quăng lưới bắt anh Nguyễn Văn Nam, nguyên bí thư tỉnh ủy Bình Dương vì tội quản lí yếu kém, gây thất thoát tài sản đất đai. Riêng Anh Nguyễn Văn Sáng, giám đốc sở khoa học công nghệ Đồng Nai thì Đảng đang rao kiếm ảnh vì ảnh đã kịp ôm mấy chục tỉ mà không chịu chia cho ai, qua bên Mỹ mất tiêu từ mấy tháng trước rồi. Cái lưới của đảng mới thiệt là xịn làm sao, dân thiếu một đồng tiền nước là đảng cho cúp nước của người ta liền, mà mấy đảng viên ôm vài chục tới vài trăm tỉ đi nước ngoài thì đảng hổng tóm được anh nào hết, đúng là lưới Thần.

Dân chúng Đông Lào thiệt là hỉ hả trước mấy cái tin bắt được các quan tham Việt cộng hút máu, ăn bám dân. Họ cười nói tới nỗi quên luôn cái tình cảnh của mình.

Tuy nhiên, cũng nhờ có những cư dân mạng mà dân Việt Nam đang ngồi trong nhà trong thời gian phong tỏa mới biết rằng:

Trong khi Đảng họp trong hội trường Ba Đình hoành tráng, máy lạnh chạy hết công suất tới mức các bà các cô phải mặc áo lạnh và khoác khăn choàng, hàng đoàn những con người khốn khổ vẫn miệt mài lẫm lũi đi bộ trên những quãng đường hàng trăm cây số về quê từ Sài Gòn, họ đội trên đầu của họ mọi tài sản họ có thể chắt bóp được trong thời gian tha phương cầu thực.

Họ mới biết rằng: Đã có những người chết trong nhà sau hàng chục tiếng đồng hồ người nhà tìm mọi cách để gọi cứu thương mà không có ai trợ giúp, trong đó có cả trường hợp con gái của ông Kiến Trúc Sư nổi tiếng Sài Gòn xưa Ngô Viết Thụ là bà Ngô Trân Châu.

Họ mới biết rằng: Đã có nhiều người lao động ở tuổi trưởng thành, lả đi vì đói tới gõ cửa những nhà dân ở các thành phố lớn để xin ăn [ Một trường hợp cụ thể được đăng trên Face của Facebookers Lien Huynh và Bảo Linh ].

Cũng nhờ cư dân mạng người ta mới thấy rằng:

Nhiều anh chị thái tử Đỏ ( đại đa số là dân Hà Nội ) đã khoe trên mạng được chích vaxin Pfizer và Moderna không cần thông qua đăng ký, nhờ vào những mối quan hệ Đỏ của họ. Thiệt là một cái xứ sở dân biết yêu thương và bảo vệ nhau.

Rồi sau đó, nhờ có cái cô nhà báo và Facebooker Hằng Nguyễn gì đó dân Hà Thành, hiện đang sống ở Sài Gòn nhưng lại lên mạng chửi rủa dân Sài Gòn đói khổ tới nỗi phải đi ăn xin của trẻ em, rồi cướp đồ của những người nghèo khổ hơn họ ở những tỉnh khác, mà người ta mới biết chuyện có một doanh nhân xứ Hà Tĩnh, bà Hoàng Thu Hiền, đang sống tại Sài Gòn, bà này đã được nhận đủ các loại danh hiệu doanh nhân hiền tài, hiền hậu nhất của xứ Đông Lào trong nhiều năm qua, trong đại dịch Covid lần này, bà ta có công kêu gọi dân xứ Hà Tĩnh quyên góp các loại rau củ quả để mang vô Sài Gòn hỗ trợ cho người dân trong vùng dịch, nhưng bà ta chỉ đồng ý trao các phần rau củ cho những người có giấy chứng minh là người thuộc quê của bà ta là Đức Thọ Hà Tĩnh. Những người khác huyện mà quê Hà Tĩnh cũng không được nhận, người ngoài tỉnh thì lại càng không có chỗ. Cuối cùng, rau củ quả dư, hư, thúi, bà ta mang đi đổ bỏ. Đạo đức của bà doanh nhân quê Bác Hồ thiệt là sáng ngời hết sức.

Trong khi dân tình lục đục trên mạng lẫn ngoài đời, bộ truyền thông thông tin mở đường cho một mỹ nhân việt kiều ở Trường Đua Đại Nam mở livestream ngày đêm chửi bọn phản động năm châu bốn bể. Như là người sắp chết níu được cái phao, vài triệu dân chúng xúm xít chung quanh mấy cái diễn đàn chửi lộn lẫn nhau, không ai còn nhớ coi mình chửi lộn người ta vì cái lí do gì, không ai còn nhớ tới cái hoàn cảnh khốn cùng của mình.

Thế mới thấy là Đảng ta tài tình tới cỡ nào nhen.

Đảng có mấy tuyệt chiêu học từ các anh Lớn cộng sản thôi, mà Đảng xài từ năm này qua năm khác, nó vẫn có hiệu quả như thường.

Bình thường, Đảng chăn nuôi dân như chủ nô chăn nông nô trong trang trại, kẻ nào mắn đẻ, nhắm làm con giống được, Đảng nuôi riêng, kẻ nào khỏe mạnh, có cơ bắp, tận dụng được, Đảng bỏ ra để chăn riêng, kẻ nào có dấu hiệu mập lên một chút nhờ có đủ thức ăn nước uống, Đảng kêu người đánh dấu nó, để có cơ hội Đảng cần xài thì sẽ dùng làm tốt thí, còn mấy nông nô khác thì cứ nuôi vừa phải, đến khi đủ ngày đủ tháng thì kêu người tới bóc lột bằng các loại thuế khóa. Kẻ nào quá hung dữ thì đảng tạm làm thinh, chờ thời cơ cho tới khi nó ốm đau bệnh tật thì mang nó ra xử trảm, làm cho nó tàn tật suốt đời.

Mỗi lần quốc gia có đại họa, họa Tàu xâm lăng, họa ô nhiễm môi trường, họa lỡ tay đánh chết dân đen tin vào đảng cho tới giây phút cuối cùng, họa bệnh dịch và các đại nạn khác, Đảng liền xua một lực lượng hùng hậu các dư luận viên ra, mang mấy con chốt đã đánh dấu ra thí để Đảng thực hành kế “Ve sầu thoát xác”, “mượn gió bẻ măng”.

Mấy cái chiêu của Đảng có gì mà hay dữ vậy?

Để làm cho dân chúng bớt tập trung soi mói vào những vết ghẻ lở vừa bị lộ ra trên cơ thể bệnh hoạn của mình, Đảng cho lực lượng của Đảng tung ra nhiều tin tức hỗn loạn, trái chiều, thực thực hư hư, không thể chứng minh là đúng hay sai, khích bác dân chúng lao vào tranh luận, cãi lộn với nhau, say sưa quên trời đất. Đảng ở ngoài kia rảnh tay tiếp tục chặn dân bắt phạt kiếm tiền.

Những anh chị Đỏ nào lỡ dại tự mình khoe hàng, để lộ ra những yếu điểm để người khác phải ghen tức, thâm thù, thì lúc này trở thành những con dê tế Đảng hữu hiệu, Đảng cho đám dư luận viên chuyện bé xé ra to, khuấy đảo vấn đề lên cho dân tình hả hê chửi bới, cãi cọ quên thời gian.

Để an ủi dân chúng, Đảng mang quan tham vốn nhiều như lá mùa mưa ra xử, làm bộ rất là nghiêm khắc, mà dân tuyệt nhiên không biết xử mấy ổng rồi có lấy lại đồng nào không, mấy ổng đền bù thiệt hại như thế nào?

Để làm dịu dân chúng, Đảng cử người mang mấy ký gạo và mấy trăm ngàn đến thăm viếng các cụ già ở nhà tranh vách lá, ngày đêm tụng niệm nhờ ơn Đảng tôi mới có ngày hôm nay. Các cụ được chụp hình, lên báo, mặt mày hãnh diện vì được người của chính quyền ghé thăm.

Để dân chúng tiếp tục tin vào sự ưu việt của Đảng, Đảng bày mưu bố trận, thả những con tốt lớn ra, cho nó xổ giò đi kiếm chuyện cãi cọ với bọn phản động yêu tự do ở vòng quanh thế giới, cho dân chúng bu đen bu đỏ vào các diễn đàn mà nghe. Dân Đông Lào nghe thấy các con tốt bự này người ta nói ở nước ngoài nghèo khổ vì thiên tai, vì chiến tranh, vì bệnh dịch, vì nổi loạn chống chính quyền độc tài mà bị đàn áp, người chết đầy đường đi lẫn đường hầm, mà dân mình thương họ tới rớt nước mắt, rồi dân yên tâm tự nhủ rằng ở Đông Lào vậy là sướng lắm rồi, kêu gì nữa, thôi im cái miệng lại, để mọi việc có Đảng lo nhen.

Rồi Đảng âm thầm rút vào hậu trường, ra giá cho nhau để mua quan bán chức, ai mua được cái ghế ấm mông rồi thì âm thầm cho con vô học trường quốc tế, thu gom tiền và nghĩ cách đi mua quốc tịch ở nước này nước kia, dân đen vẫn còn đang ngồi ngửa cổ chờ Đảng lo cho mình.

Sau những trận tranh cãi nảy lửa những chuyện trời ơi đất hỡi mà không đi tới đâu thì dân Đông Lào cũng có người tự hỏi rằng:

Họ bắt được nhiều ông tham quan tới vậy nhưng sao tham quan vẫn ùn ùn xuất hiện, bắt hoài từ năm này qua năm khác mà không hết?

Nhảy vô tranh luận dữ dội với các nguồn thông tin giật gân không đầu không đuôi trên mạng, nhưng rồi sau khi tranh luận xong thì tiền cứu trợ vẫn không thấy đâu, lương thực thực phẩm vẫn không thấy tới tay mình, không biết bao giờ mới có thể đi làm việc trở lại, mà chậm đóng tiền điện, tiền nước, người ta vẫn cúp điện, nước của nhà mình.

Nhảy vô chửi bọn thái tử, công nương đỏ nó được ưu tiên chích vaxin Mỹ không cần đăng ký, mà quên rằng cho tới giờ này, mình cũng chưa được thấy vaxin nó như thế nào [ Số liệu của WHO cho thấy Việt Nam đang là quốc gia có tỉ lệ người được chích thấp nhất Đông Nam Á, chỉ sau Myanmar ].

Mà sau khi cãi nhau chán chê, kiệt sức, thì người dân mới nhận ra rằng mình không còn hơi sức mà tranh đấu cho vấn đề của bản thân con người mình nữa.

Rồi Đảng sẽ dành nhiều lời lẽ có cánh và ra sức vuốt ve cả đám dân kiệt sức lẫn đám tốt thí Đảng chìa ra để chiến đấu thay cho Đảng.

Đảng thiệt tài tình hết sức, chơi cờ như vậy thì mấy ai mà chơi lại Đảng nữa.

Vậy nên dân Đông Lào ơi: Để dành sức mà lo cho mình trước đi.

Chỉ cần tập trung vào đòi hỏi chính quyền Đảng Cộng Sản Việt Nam kia những gì liên quan trực tiếp tới cuộc sống của mình thôi, đừng đi cãi thay cho họ những việc không đưa mình đến đâu. Họ có tặng gạo cho Cuba hay cho ai cũng kệ họ, các bạn chỉ cần hỏi họ, gạo của tôi đâu?

Không cần đi chửi bọn công nương thái tử đỏ được chích vaxin tốt, không cần đăng ký, mà tăng cường hỏi họ, vaxin của tôi đâu, bao giờ tôi được chích? Đăng ký như thế nào? Tôi được chích loại nào? Tàu cộng là không chơi nha.

Không cần tham gia vào trường đua Đại Nam hay bất cứ trường đua nào để chửi ai đó xa xôi ngoài lãnh thổ đất nước mình, chỉ cần chửi trực tiếp cái đứa nào nó móc tiền túi của mình mỗi ngày, nó để mình chết đói, mất tự do, phải hạ thấp nhân phẩm mỗi ngày.

Đừng chỉ quan tâm tới việc họ bắt được và xét xử bao nhiêu quan tham, chỉ cần hỏi, vậy rồi tiền tham nhũng thu được bao nhiêu, tiền đó để làm gì, đền bù thiệt hại cho chúng tôi thế nào đây? Không chỉ thiệt hại vật chất mà còn thiệt hại niềm tin nữa.

Còn với những người đã giải quyết tạm thời được những vấn đề của mình rồi mà vẫn còn hơi còn sức, thì xin hãy dùng thời gian, vật chất mình có để nâng cao trình độ của bản thân và dạy dỗ những thế hệ sau của mình những điều bổ ích hơn, hãy cho con cái của mình quyền tranh luận khi chúng không đồng ý bị áp đặt, hãy cho chúng quyền nói không trước những cái xấu xa bất nhân, hãy cho chúng học ngoại ngữ để chúng có thể đọc báo chí nước ngoài, tiếp cận với những thông tin chính xác, đa chiều, hãy cho chúng hiểu chúng là người tự do, được Hiến Chương Nhân Quyền của Liên Hiệp Quốc bảo vệ, hãy nói với chúng rằng chúng có quyền phát triển và hoạch định tương lai của chúng, chứ không phải Đảng nào có quyền định đoạt số phận của chúng cả. Hãy dạy chúng nhìn vào những gì người ta làm chứ không phải chỉ nghe những gì người ta nói trên ti vi và các phương tiện truyền thông. Hãy chỉ cho chúng đằng sau những lời nói suông, những cuộc tranh cãi vô bổ, là những cái hố rỗng sâu khôn cùng sẵn sàng chờ chúng rớt vào đó. Hãy dạy chúng làm người chơi cờ, chứ không làm những con tốt thí trên bàn cờ của những người khác.

Tôi hy vọng rằng bằng tất cả óc sáng suốt và tình thương yêu vô bờ bến của các bậc sinh thành, các bậc huynh đệ, bằng tất cả khả năng, sức lực, và sự sáng suốt của mình, quý vị có thể trao tặng lại cho những thế hệ tương lai của quý vị những vũ khí sắc bén, cũng như những đầu óc độc lập và những trái tim dũng cảm, để con em của quý vị biết tự giữ an toàn cho bản thân mình, và xây dựng thành công cuộc sống chúng mong đợi, chúng xứng đáng được tận hưởng.

Tác Giả: Từ Liên.

Phần 1: Đường Về Nô Lệ ( The Road to Serfdom ) — Friedrich von Hayek. Tác giả: Từ Liên.

Phần 2: Đường Về Nô Lệ ( The Road to Serfdom ) — Friedrich von Hayek — Tóm Tắt. Tác Giả: Từ Liên.

Phần 3: Đường Về Nô Lệ ( The Road to Serfdom ) — Friedrich von Hayek. Tác Giả: Từ Liên.

Phần 4: Đường Về Nô Lệ ( The Road to Serfdom ) — Friedrich von Hayek. Tác Giả: Từ Liên.

Có những người sau khi đọc xong bài viết này có thể sẽ ước rằng: Ước chi tôi biết cuốn sách sớm hơn, ước chi tôi được học và đọc về nó sớm hơn! Nếu được như vậy, biết đâu tôi sẽ không chọn đi trên một con đường mà cái đích đến là biến tôi thành nô lệ, biến con, cháu tôi thành nô lệ, và biến cả dân tộc tôi thành nô lệ.

Đường Về Nô Lệ, hay chính xác tên tiếng Anh dịch ra là “Con đường đến với chế độ nông nô” [ Là chế độ được xác lập ở Châu Âu trong Thời Kỳ Trung Cổ, những nô lệ của thời kỳ cổ đại được chuyển thân phận thành tầng lớp nông nô. Họ có một phần tự do thân thể, nhưng không có quyền sở hữu đất đai và những công cụ lao động quan trọng, họ làm việc trên đất của chủ nô, và bị nhiều tầng bóc lột cũng không thua gì nô lệ, phải trả tô, thuế, làm sưu, lao dịch cho chủ nô dưới nhiều hình thức khác nhau. Họ không có quyền học hành hoặc quyền được tham dự vào các sự kiện quan trọng của đời sống chính trị, kinh tế, xã hội ].

Cuốn sách được viết vào khoảng thời gian những năm giữa cuộc chiến tranh thế giới thứ hai ( 1940-1943 ) bởi triết gia và kinh tế gia người Anh gốc Áo Friedrich Von Hayek, người từng được nhận giải Nobel Kinh tế năm 1974. Nó được xuất bản lần đầu vào năm 1944, thời điểm chủ nghĩa phát xít đang trên đà suy yếu không thể cứu vãn, để rồi khi chủ nghĩa phát xít sụp đổ, nó ngay lập tức được kế nhiệm bằng sự bạo tàn không kém của chủ nghĩa xã hội trên một phần lớn của Châu Âu và Châu Á. Trong lịch sử tồn tại hơn 100 năm của mình cho tới nay, chủ nghĩa xã hội đã gây ra cái chết cho ít nhất là trên một trăm triệu người, thuộc nhiều dân tộc từ Đông qua Tây, lớn hơn bất kỳ cuộc chiến tranh nào trên thế giới này từ cổ chí kim có thể gây ra, lớn hơn bất cứ chủ nghĩa phát xít, chủ nghĩa phân biệt chủng tộc hay chế độ diệt chủng nào có thể làm với nhân loại. Cho tới thời hiện tại, nó có lẽ vẫn tiếp tục là một cỗ máy giết người [ nhân danh những mục tiêu cao cả ] vô cảm và tàn nhẫn nhất mà con người có thể phát minh ra [ diệt chủng có tập trung và có mục đích, về cả thể xác lẫn tinh thần con người ].

Mặt khác, sự tồn tại dai dẳng của nó được lý giải bởi sự gộp lại của rất nhiều nguyên nhân, mà phần lớn những nguyên nhân quan trọng nhất đã được tác giả Hayek chỉ ra và phân tích ngay từ thời điểm khi thứ chủ nghĩa này mới chỉ là mầm mống yếu ớt ở Việt Nam. Là một người có kinh nghiệm sống phong phú ở một trong những thời kỳ khốc liệt nhất của lịch sử Châu Âu, được quan sát và tham dự vào những biến cố lớn của Châu Âu, được theo dõi và chứng kiến sự vận hành và phát triển của cả hai phong trào XHCN và chủ nghĩa phát xít, tác giả đã có những đúc kết xác đáng và sắc bén tới độ, gần 80 năm sau khi cuốn sách ra đời, nhiều độc giả vẫn có lẽ phải trầm trồ thán phục trước những quan sát tinh tế, những lý giải sâu sắc, những dự đoán chính xác của tác giả.

Đường Về Nô Lệ được coi là một cuốn sách kén độc giả, tuy vậy, tính cho tới nay, hơn hai triệu bản in chính thức đã được bán ra trên khắp trên thế giới, các bản in lậu và những bản in điện tử chưa thể thống kê.

Ở Việt Nam, cuốn sách này đã được dịch giả Phạm Nguyên Trường dịch, NXB Tri Thức phát hành năm 2009 với một số lượng bản hạn chế. Tuy nhiên, sau đó không bao lâu, cuốn sách này âm thầm biến mất ở thị trường Việt Nam, và cùng với cuốn Trại Súc vật, những người liên quan tới việc xuất bản chúng cũng đã bị kỷ luật và khép vào một trong những tội nghiêm trọng là tội phát hành các tài liệu tuyên truyền “chống Đảng Cộng Sản”.

Luận điểm chủ yếu của tác giả trong cuốn sách được coi là “Tuyên ngôn của chủ nghĩa tự do cá nhân” này, tập trung vào một số những vấn đề sau:

  1. Sự từ bỏ chủ nghĩa cá nhân, chủ nghĩa tự do cổ điển, TẤT YẾU sẽ dẫn đến tới sự tước đoạt tự do, sự hình thành một xã hội áp bức, sự bạo ngược của nền độc tài và sự nô dịch cá nhân.
  2. Trong hoàn cảnh nào chủ nghĩa độc tài toàn trị có thể soán ngôi chủ nghĩa tự do?
  3. Tại sao trong nền độc tài toàn trị, những kẻ xấu xa nhất lại là những kẻ dễ đạt được những vị trí cao trong bộ máy lãnh đạo?
  4. Chủ nghĩa phát xít và chủ nghĩa xã hội ĐỀU CÓ CHUNG GỐC RỄ là nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung và sự tăng cường quyền lực nhà nước lên mọi cá nhân.
  5. Chủ nghĩa xã hội đã và vẫn có thể tồn tại dai dẳng vì trong học thuyết của nó có chứa rất nhiều những liều “thuốc phiện” phù hợp với nhiều người, từ bình dân tới những trí thức, và những kẻ cơ hội, tham vọng.

Vì cuốn sách được viết theo phong cách kinh điển và có nhiều chương bàn đến những vấn đề lý luận rất sâu, tôi không có tham vọng tóm tắt cho các độc giả nội dung hoàn hảo và toàn diện của cuốn sách. Trong khả năng của mình, tôi xin phép chia nhỏ nội dung cuốn sách thành một số phần, để tóm lược lại một số những ý chính, hy vọng các độc giả có thể hiểu được phần nào đó những lập luận mà tác giả truyền tải trong tác phẩm quan trọng này. Những điều tôi tóm tắt sẽ tập trung vào những điểm có liên quan trực tiếp tới hiện thực tình hình của Việt Nam, là những sự thật thấm thía, sâu sắc, đau đớn, mà có thể nhiều người Việt Nam hiện nay có thể cảm nhận được khá rõ.

Mục đích xa của tôi là khuyến khích nhiều người hơn nữa tìm đọc các tác phẩm kinh điển mà có lý giải những vấn đề liên quan trực tiếp tới số phận của dân tộc mình. Chúng ta đã lạc hậu hơn nhiều những dân tộc khác trên thế giới, có lẽ rằng có phần lỗi của chúng ta là đã khinh thường, đã bỏ qua, đã tham khảo quá ít những kinh nghiệm được rút tỉa ra từ lịch sử phong phú của toàn bộ những dân tộc trên thế giới này để lại cho chúng ta.

Con đường đã đi qua chúng ta không thể rút ngắn lại, nhưng tôi luôn tin rằng chúng ta có thể góp phần để các thế hệ con cháu của chúng ta, những thế hệ không may mắn đã sanh ra và lớn lên giữa chặng đường Nô lệ này, có thể được rẽ ngang qua một con đường sáng sủa và dẫn tới tương lai thịnh vượng hơn.

Tôi rất biết ơn những độc giả dành thời gian đọc bản tóm tắt thô thiển này, và tôi càng kính trọng và biết ơn hơn nữa đối với những độc giả nhờ vào những giới thiệu ít ỏi của tôi, sẽ tìm đọc toàn văn của tác phẩm, cũng như chia sẻ những hiểu biết của mình cho những người quan tâm đến hành trình tìm kiếm tự do, không chỉ cho bản thân họ, mà còn cho con cháu họ, những người thân yêu của họ, và cả dân tộc của họ.

Cũng vì lý do cuốn sách có nhiều phần đi vào chiều sâu của các lý thuyết kinh tế-chính trị-xã hội, nên tôi sẽ không giới thiệu cuốn sách này theo thứ tự các chương mục. Tôi sẽ trình bày những phần có liên hệ trực tiếp với hoàn cảnh hiện tại của Việt Nam trước, rồi sẽ quay lại để giới thiệu những nhận định của tác giả đã đưa ra trong những chương đầu tiên.

Tôi sẽ bắt đầu việc lựa chọn thứ tự các chương mà tôi sẽ giới thiệu chính bằng câu hỏi mà tôi được nghe nhiều người Việt Nam thắc mắc và bàn luận cùng nhau nhiều nhất: Tại sao tuyệt đại đa số những quan chức trong bộ máy cầm quyền của các chính quyền cộng sản lại là những kẻ tham ô, tham nhũng, hủ bại, ích kỷ, tham lam, thiếu sáng suốt, phi logic, vô cảm và tàn nhẫn với những người dân của họ như vậy?

Câu hỏi này đã dẫn tôi tới chương X của cuốn sách: VÌ SAO NHỮNG KẺ XẤU XA NHẤT LẠI CÓ KHẢ NĂNG LEO LÊN ĐỊA VỊ CAO NHẤT? Ở chương này, tác giả sẽ đưa ra những gợi ý sắc sảo để chúng ta thấy rằng: “Có đầy đủ lí do để tin rằng, những đặc điểm xấu xa nhất của các hệ thống toàn trị hiện nay không phải là sản phẩm phụ ngẫu nhiên, mà là những hiện tượng mà chế độ toàn trị trước sau gì cũng sẽ tạo ra”.

Vì tác giả viết điều này khi ông đang là công dân của một nước đã có truyền thống dân chủ và nền độc lập lâu đời, nên ông không so sánh CNXH với chủ nghĩa phong kiến như ở Việt Nam, Liên Xô cũ hay Trung Quốc, mà ông sẽ dùng chính chế độ dân chủ ở nước mình để làm tấm gương đối chiếu với chế độ độc tài toàn trị.

Ở đầu chương X, tác giả Hayek đưa ra một ví dụ để dẫn giải tại sao những người “xấu” lại là một lựa chọn thích hợp để làm lãnh đạo trong các thể chế độc tài toàn trị:

“Khi một chính khách dân chủ quyết định lập kế hoạch cho toàn bộ các hoạt động kinh tế, thì chẳng mấy chốc ông ta sẽ phải đối mặt với một trong hai lựa họn: Chấp nhận chế độ độc tài hay từ bỏ các dự định của mình, còn nhà lãnh đạo toàn trị thì phải giẫm lên đạo đức truyền thống nếu không muốn thất bại. ĐÓ CHÍNH LÀ LÝ DO MÀ VÌ SAO TRONG CÁC XÃ HỘI CÓ KHUYNH HƯỚNG TOÀN TRỊ, NHỮNG KẺ VÔ LIÊM SỈ THƯỜNG DỄ THÀNH CÔNG HƠN. Không hiểu điều đó là không hiểu được khoảng cách mênh mông, có thể nói là một trời một vực, giữa chế độ toàn trị và chế độ tự do, không hiểu điều đó là không hiểu được rằng đạo đức tập thể không thể đội trời chung với những giá trị nền tảng của nghĩa cá nhân của nền văn minh Phương Tây” [ Trích, Đường về Nô lệ, chương X ].

VẬY BẰNG CÁCH NÀO MÀ CÁC NHÀ ĐỘC TÀI TOÀN TRỊ ĐÃ CÓ THỂ SOÁN NGÔI NHỮNG NHÀ DÂN CHỦ-TỰ DO?

Những vận động tự nhiên của bất kỳ một xã hội nào cũng có khuynh hướng làm nảy sinh những mâu thuẫn ở những mức độ khác nhau trong lòng xã hội đó. Những mâu thuẫn này, có đôi khi dẫn tới sự chia rẽ và phân hóa dân chúng trong một xã hội thành những tầng lớp dân chúng với những hiểu biết, quan điểm và nhu cầu khác nhau. Khi khuynh hướng này lớn dần lên, sẽ từ từ xuất hiện những người cầm đầu đại diện cho mỗi nhóm quan điểm. Những người này sẽ tập hợp xung quanh mình một nhóm nhỏ có cùng niềm tin để đề xuất những quan điểm, đường lối, cương lĩnh, tiêu chuẩn, và sau đó chính thức bước vào cuộc chạy đua với các nhóm chính trị khác để giành quyền thống trị.

Cũng như những chế độ cai trị khác, khi những mầm mống của một chế độ cai trị tập thể ( XHCN ) mới chỉ manh nha xuất hiện, những kẻ độc tài dẫn đầu sẽ nhìn thấy tầm quan trọng của việc phải xác lập một số những tiêu chuẩn cơ bản của hình thức cai trị đó, để có thể thống nhất trong việc dạy dỗ dân chúng và tuyên truyền cho tính ưu việt của mình về sau này. Trước tiên là về mặt đạo đức. Những tông đồ của học thuyết XHCN đã đưa ra một danh sách dài những giá trị đạo đức mà những người tuyên thệ làm đảng viên phải thề thốt noi theo. Những giá trị này gộp tất cả những tinh hoa đạo đức từ cổ chí kim trên khắp thế giới này gộp lại, từ đạo đức của con người cá nhân đến đạo đức của con người xã hội, nó yêu cầu người đứng vào hàng ngũ tinh hoa của CNXH phải là các thánh nhân như Khổng Tử, Đức Phật, Chúa Jesus, Triết gia Plato…, những người mà sức thu hút đối với một bộ phận đông đảo dân chúng là đương nhiên và không cần nhọc công chứng minh nữa.

“Tuy nhiên, trong thực tế, quan điểm đạo đức ngự trị này sẽ phụ thuộc vào những phẩm chất có thể dẫn các cá nhân tới chỗ thành công trong hệ thống toàn trị hay hệ thống cai trị tập thể, và phụ thuộc một phần vào đòi hỏi của bộ máy toàn trị”.

Thông thường thì những yêu cầu về phẩm chất [ theo quan điểm của của GS Hayek là yêu cầu về phẩm chất của bộ máy toàn trị trên thực tế, vào thời điểm cụ thể ] này sẽ được lộ ra bởi những xáo trộn xã hội vào “đêm trước” của những cuộc cách mạng XHCN. Đó là lúc toàn dân cảm thấy bất mãn với chính quyền hiện hành [ Tác giả chỉ đề cập tới tình hình thực tế ở Phương Tây ], người dân cảm thấy bực bội trước những phản ứng chậm chạp của chính quyền, mà do những thủ tục rắc rối của nền dân chủ gây nên [ ví dụ như đòi hỏi phải thông qua bỏ phiếu, giải trình, tranh luận, mà những việc này thì tốn thời gian, trong khi những hoàn cảnh ngoài kia của dân chúng là những đòi hỏi cấp bách ].

Vào những lúc như thế này, người dân thường dễ cảm thấy mến mộ và dễ bị lôi cuốn bởi các chính khách hoặc đảng phái tỏ ra mạnh mẽ, sẵn sàng hành động vì người dân, những người có khả năng tạo cho người dân một cái cảm giác giả tạo nhưng vô cùng hấp dẫn rằng ông ta / đảng của ông ta sẽ thực hiện được ngay lập tức những điều mà người dân mong đợi.

“Thế là một Đảng kiểu mới, được tổ chức theo lối nhà binh, sẽ được đám dân cuồng nộ, thiếu kiên nhẫn, mơ mộng, nhưng lại thiếu lý tính và thiếu tầm nhìn xa, đưa lên vũ đài chính trị”.

Sau khi chiếm được quyền lực chính trị rồi, những tổ chức này sẽ tìm mọi cách quản lí đời sống riêng tư của tất cả các thành viên của nó. Để chiếm được thứ quyền lực không hạn chế thì nó phải biết tổ chức bộ máy của nó chặt chẽ từ trung ương tới những địa phương nhỏ nhất. Nó không cần dùng đến những lá phiếu của người dân thông qua bầu cử mà nó phải có khả năng tập hợp xung quanh những người lãnh đạo tối cao của nó một bè nhóm những kẻ biết phục tùng cái kỷ luật toàn trị mà nó sẽ dùng vũ lực áp đặt lên toàn bộ nhân dân.

“MÀ ĐỂ LÀM ĐƯỢC ĐIỀU NÀY, CHỈ CÓ NHỮNG KẺ TÀN NHẪN NHẤT, NHỮNG KẺ SẴN SÀNG BƯỚC QUA MỌI RÀO CẢN VỀ ĐẠO ĐỨC MỚI CÓ THỂ THỰC HIỆN ĐƯỢC” [ Những người sáng suốt, thông thái, có lí trí, tình cảm, đạo đức nhân văn, có trách nhiệm, có năng lực tự thân, thường sẽ không chọn đứng trong hàng ngũ những người phục tùng vũ lực, sức mạnh, hoặc chịu làm nô lệ cho những lời hứa vật chất phù phiếm, những mục tiêu hảo huyền, họ cũng thường không thích thống trị ai và cũng không thích ai thống trị họ. Kết quả là “những người này thường không có tính tàn nhẫn cần thiết để thực thi những nhiệm vụ mà họ được giao phó bởi bộ máy cầm quyền” ].

Vì vậy mà chủ nghĩa xã hội chỉ có thể được đưa vào thực tiễn bằng những biện pháp mà đa số những người XHCN trên lý thuyết sẽ phản đối. Hệ quả là những quyết định của nó đưa ra sẽ không cần phải dựa trên đa số, mà dựa trên các thành viên của một nhóm nhỏ lãnh đạo. Cái nhóm này chẳng mấy chốc sẽ thâu tóm toàn bộ xã hội trong bàn tay sắt của nó và chăn dắt người dân của chúng như chăn dắt một đám súc vật.

“Có ba lí do vì sao cái nhóm đông và mạnh, với những thành viên có quan điểm giống nhau, lại không được hình thành từ những người tử tế nhất, mà thường là từ những phần tử xấu xa nhất của xã hội. Một nhóm như thế, chỉ có hình thành trên những nguyên lí hoàn toàn mang tính tiêu cực”:

“Thứ nhất, những người có trình độ học vấn và tri thức càng cao thì thị hiếu và quan điểm của họ càng phân hóa, họ khó có thể thống nhất về bất cứ thang giá trị nào” [ Vì mỗi người dựa trên những nghiên cứu riêng, hiểu biết riêng và trải nghiệm riêng của họ, họ tin rằng họ là những bản thể riêng biệt chứ không phải những phải sao giống nhau ]. Kết quả là, họ rất khó đồng thuận và chịu đứng chung vào hàng ngũ đông đảo những người khác.

“Như vậy có nghĩa là nếu chúng ta muốn tìm một sự thống nhất cao về quan điểm thì chúng ta phải tìm trong những tầng lớp xã hội với tiêu chuẩn đạo đức và tri thức không cao, với thị hiếu và bản năng nguyên thủy và thô lậu”. Tuy nhiên, ở đây, tác giả cũng nhấn mạnh rằng “Điều đó không có nghĩa rằng đa số dân chúng có tiêu chuẩn đạo đức thấp”. Điều này chỉ có nghĩa là cái nhóm gồm nhiều thành viên với những chuẩn mực, giá trị có vẻ giống nhau đó là NHỮNG NGƯỜI KHÔNG TỎ RA KHẮT KHE VÀ KHÔNG CÓ CHÍNH KIẾN RIÊNG MẠNH MẼ VỀ NHỮNG GIÁ TRỊ, TIÊU CHUẨN ĐẠO ĐỨC XÃ HỘI NÓI CHUNG.

“Có thể nói chính cái mẫu số chung này đã liên kết rất nhiều người lại với nhau. Nếu chúng ta cần một nhóm tương đối đông đủ mạnh, để buộc những người khác phải chấp nhận các quan điểm và giá trị của nhóm mình, thì không bao giờ chúng ta lại tìm đến những người có thị hiếu cao và có chính kiến rõ ràng khác biệt. Chúng ta sẽ tìm đến với “quần chúng” – theo ý nghĩa tiêu cực của từ này – tìm đến những người kém độc đáo và ít độc lập nhất, những người có thể lấy số lượng làm bệ đỡ cho lí tưởng của họ”.

Nhưng nếu nhà độc tài tương lai muốn nắm chặt quyền lực trong tay hắn, thì chỉ những người như thế này không đủ sức thực hiện những nhiệm vụ hắn đặt ra, hắn còn phải tăng thêm số thành viên của mình bằng cách kết nạp thật nhiều người vào cùng cái tín điều của hắn nữa [ Đảng viên trung kiên ].

Vì vậy, tiêu chuẩn thứ hai cũng tiêu cực không kém: Nhà độc tài PHẢI TÌM ĐƯỢC SỰ ỦNG HỘ CỦA NHỮNG KẺ DỄ BẢO VÀ CẢ TIN, những kẻ không có niềm tin riêng mà sẵn sàng chấp nhận các hệ thống giá trị sẵn có, miễn là điều đó được rót vào tai [ tuyên truyền, nhắc nhở ] họ liên tục. “Chính những kẻ với các tư tưởng mù mờ và được hình thành một cách dở dang, những kẻ dễ dàng dao động, những kẻ mà tình cảm và niềm đam mê sẵn sàng bùng nổ bất cứ lúc nào sẽ là thành phần đông nhất trong các đảng viên của đảng toàn trị”.

Tiêu chuẩn thứ ba, “và có lẽ là quan trọng và cần thiết nhất, mà một kẻ độc tài mị dân lão luyện có thể tập hợp chung quanh mình một nhóm cố kết những người ủng hộ. Đó là, bản chất của con người là dễ dàng đồng thuận trên cơ sở một cương lĩnh mang tính tiêu cực – Ý CHÍ CĂM THÙ GIẶC, LÒNG GHEN TỨC VỚI NHỮNG KẺ KHÁ GIẢ HƠN MÌNH – hơn là trên cơ sở một nhiệm vụ mang tính tích cực”.

Sự tương phản giữa “CHÚNG TA” và “CHÚNG NÓ” [CNTB-CNXH, GIAI CẤP TƯ SẢN – GIAI CẤP VÔ SẢN], cuộc chiến đấu chống lại những kẻ “nằm bên ngoài tổ chức” – the outsiders – chính là chất keo kết dính trong mọi giáo lí, chính nó sẽ gắn chặt những người khác nhau thành một nhóm chiến đấu cho những lý tưởng chung.

“Ở đây, những kẻ cầm đầu muốn săn tìm không chỉ sự ủng hộ về mặt chính trị, mà còn săn tìm lòng trung thành vô điều kiện của quần chúng, đã cố lợi dụng cái phần tiêu cực đó trong bản chất con người để sử dụng cho mục đích cai trị của chúng”. Khích lệ phần bản chất tiêu cực này trong con người sẽ cho đám lãnh đạo quyền tự do hành động bất chấp mọi đạo đức, pháp luật, luân lý hơn bất cứ cương lĩnh tích cực nào. Đây chính là một trong những lý do người Do Thái trở thành mục tiêu tàn sát của Đức Quốc Xã, người Kulak [ nông dân tự do hữu sản ở Nga ] trở thành mục tiêu của các nhà cộng sản vô sản Nga. Khi đem những con người thành công trong nhiều lĩnh vực trên thế giới [ người Do Thái ] và những con người nông dân tự do có sở hữu ruộng đất ra [ Kulak ] để tố cáo và cường điệu hóa quá mức sự thành đạt của họ trước những đám dân vô sản và kém thành công hơn, sẽ khiến cho hố sâu căm thù giữa bọn họ càng trở nên khủng khiếp hơn. LÒNG CĂM THÙ NÀY ĐƯỢC CỐ Ý NHẮC NHỞ THƯỜNG XUYÊN, MỘT CÁCH CÓ MỤC ĐÍCH, sẽ tạo ra những vết thương không bao giờ có khả năng lành lặn trong những tầng lớp nhân dân lao động nghèo khổ, có như vậy nó mới khiến họ sẵn sàng hy sinh, sẵn sàng dâng hiến tất cả sức lực, tài lực, vật lực của họ mà chiến đấu cho mục tiêu của các nhà độc tài.

Để hoàn thành mục tiêu này, nhà độc tài lúc này sẽ huy động cái đội ngũ trung thành tuyệt đối vô điều kiện mà ông ta đã tuyển mộ từ trước [ những người cảm tình đảng, những đảng viên trung kiên, mù quáng, tận tụy ]. Ông ta giục giã, thúc ép bè lũ này đi làm cái việc “nhắc nhở” những quần chúng của họ về sự khác biệt,về lòng căm thù cần phải giữ vững giữa CHÚNG TA VÀ KẺ THÙ CỦA CHÚNG TA, nhằm đảm bảo rằng những vết thương của quần chúng nhân dân về sự khác biệt này không bao giờ ngừng rỉ máu.

Tuy nhiên, để đổi lấy lòng trung thành của họ, các nhà độc tài sẽ phải chia cho họ các lợi ích tương xứng với khả năng của họ. Những lợi ích này, cả về quyền lợi vật chất lẫn quyền lợi chính trị, từ từ sẽ dẫn đến việc CNXH không bao giờ còn có khả năng theo đuổi những điều nó đã hứa với người dân nữa [ hạnh phúc, của cải cho toàn dân ], mà nó chỉ còn có khả năng dồn mọi thực lực của nó để tạo lập và củng cố các nhóm trung thành với nó, và từ một thứ chủ nghĩa to lớn đầy hứa hẹn, nó teo tóp lại thành những nhóm lợi ích nhỏ, bỏ đám đông quần chúng nhân dân với những lời hứa to lớn, đầy hão huyền cho họ ở lại phía sau.

Phần 2: Đường Về Nô Lệ ( The Road to Serfdom ) — Friedrich von Hayek — Tóm Tắt. Tác Giả: Từ Liên.

Phần 3: Đường Về Nô Lệ ( The Road to Serfdom ) — Friedrich von Hayek. Tác Giả: Từ Liên.

Phần 4: Đường Về Nô Lệ ( The Road to Serfdom ) — Friedrich von Hayek. Tác Giả: Từ Liên.

Tác giả: Từ Liên.

Khi Nhà là Nhà Tù. Tác Giả: Từ Liên.

Nói thiệt chớ có ví Sài Gòn là viên ngọc đẹp, là cô gái đẹp, nên tự “lấy trôn nuôi miệng” đi thì cũng chả có “trôn” nào mà chịu đựng nổi để nuôi bằng ấy cái miệng ăn. Mà họ biểu lấy “trôn nuôi miệng” đi, nhưng tay họ lại lần mò lấy hết tiền của cô gái đó mỗi đêm, họ không cho cô gái đẹp còn đủ tiền mà mua đủ đồ ăn cho có da có thịt, mà mua đồ trang sức, trang điểm cho dễ thương, giữ mình cho sạch sẽ thơm tho để thu hút khách làng chơi, thì không hiểu cô gái bán trôn cho ai?

Cái xứ Đông Lào quả là có rất nhiều chuyện lạ.

Từ khi thành phố lớn nhất, năng động nhất cả nước là Sài Gòn lockdown từng phần, rồi sau đó là toàn phần, theo sau nữa là những tỉnh thành Miền Tây, rồi miền Trung, rồi tới Hà Nội, người ta hình như đang được chứng kiến những câu chuyện chưa bao giờ được kể trong lịch sử của cái xứ sở này.

Nếu ai đó chịu khó mở facebook, coi tivi, lướt qua các phương tiện truyền thông có đề cập tới tình hình của xứ sở này trong những tuần lễ gần đây, người ta có thể nhìn thấy một số những câu chuyện rất ấn tượng.

  1. Những lệnh cấm liên quan tới cuộc sống của hàng chục triệu con người, thậm chí mạng sống của hàng chục hàng trăm ngàn con người [ những người đang kẹt trong nhà thương, trong cách khu cách li, những người đang có bệnh, những người có hoàn cảnh sống hết sức bấp bênh ] được ban ra theo kiểu như úp sọt người dân, chỉ được ban hành một thời gian rất ngắn trước khi có hiệu lực, thường là trong 1 ngày, nhiều người dân không kịp trở tay.

Hệ quả: Người ta chứng kiến tiểu thương, nông dân, các cơ sở sản xuất, phải đổ bỏ sản phẩm trong khi hàng triệu những người khác không thể mua được sản phẩm, hoặc lâm vào cảnh thiếu đói, chết đói vì không có tiền mua lương thực, thực phẩm, phải lê lết tới các cơ sở nấu cơm từ thiện. Nhiều người bệnh không thể đến hoặc ra khỏi bệnh viện trong thời gian bệnh viện phong tỏa, nhiều người thiếu điều kiện chữa trị nên nằm chờ chết ở nhà.

  1. Toàn bộ bộ máy công quyền tỏ ra lúng túng, thiếu thống nhất từ cấp cơ sở tới cấp Trung ương, khiến cho cuộc sống của người dân bị tắc nghẹn. Cùng trên 1 đoạn đường, chỗ này đòi giấy tờ này, chỗ kia đòi giấy tờ kia, chỗ này đòi xét nghiệm này, chỗ kia đòi xét nghiệm khác, chỗ này nói hàng hóa này là thiết yếu, chỗ kia nói khác. Người dân hỏi thì mỗi nơi trả lời mỗi kiểu… cuối cùng thì người dân phải móc tiền túi ra chịu phạt trong phẫn uất mà hầu hết các trường hợp họ cũng không biết vì sao.

Lúc này, có nhiều người mới mạnh dạn mà nói với nhau, vậy mà trước tới giờ tôi cứ nghĩ cái Đảng này nó thống nhất, toàn diện, tài năng, lãnh đạo sáng suốt, tài tình lắm chứ, hóa ra nó chỉ có nói thôi, lúc đụng chuyện mới thấy cách nó xử lí, chẳng có vẻ gì là nó sáng suốt hay thống nhất cả.

Trong lúc này, những người sáng suốt thậm chí có thể nhìn thấy sự mục ruỗng của nó từ bên trong. Vậy là bao nhiêu cuộc họp quốc hội tốn hàng chục tỉ đồng mỗi cuộc họp, bao nhiêu cuộc họp ở các cấp Bộ, sở, ban, ngành khác cũng ngốn hàng tỉ đồng họ bàn về cái gì? Bệnh dịch đã bắt đầu từ một năm rưỡi qua mà họ đã làm gì để chuẩn bị cho nó. Họ rút kinh nghiệm gì từ những quốc gia xung quanh họ? Họ chuẩn bị gì cho người dân nước họ để đối phó trong tình huống bệnh dịch lan rộng?

Câu trả lời là rõ ràng họ chẳng chuẩn bị gì cả, họ vẫn tiếp tục ngồi tự sướng với nhau, ca ngợi những thành tựu của đảng cầm quyền, họ vẫn tập trung toàn lực vào tổ chức bầu cử, lùng bắt những nhà hoạt động dân chủ yêu tự do, tiếp tục chửi rủa các quốc gia phương Tây, đứng đầu là Mỹ, dù đây là quốc gia đã viện trợ cho họ tới 5 triệu những liều vaxin tốt nhất, và họ tiếp tục tìm cách làm sao để thu nhiều thuế hơn, kể cả đánh thuế tiền thưởng của những người ở gần tầng đáy xã hội là đội ngũ xe ôm, shipper ngày ngày mạo hiểm mạng sống của mình trong mùa dịch bệnh để sinh tồn, rồi làm sao tăng giá xăng, giá điện, và cao cơ hơn, họ nỗ lực loại bỏ kinh tế tư nhân và kinh tế tiểu thương ra khỏi cuộc cạnh tranh vốn dĩ đã không công bằng với kinh tế độc quyền nhà nước, và như chúng ta đang thấy, tiểu thương và kinh tế tư nhân đã bị thương trầm trọng trong cuộc sát phạt này.

  1. Mùa dịch này, có lẽ đầu tiên trong lịch sử từ sau khi Sài Gòn bị đổi tên, Sài Gòn và cả nước chứng kiến những cuộc di tản khổng lồ, của hàng trăm, hàng ngàn, hàng chục ngàn những con người mỗi ngày, từ Sài Gòn tháo chạy về quê của họ. Ở Hà Nội cũng có một số cuộc di tản nhưng với quy mô và tần suất nhỏ hơn Sài Gòn nhiều lần. Gần như không có những cuộc tháo chạy từ phía Hà Nội mà vào đến quá chân Đèo Ngang. Lúc này người ta mới nhìn rõ được là, trong nhiều năm qua, Sài Gòn đã trở thành nơi ôm ấp, cư trú của biết bao nhiêu những con người từ mọi miền đất nước. Nhìn các cuộc di tản với quy mô và tần suất khủng khiếp đó người ta mới thấy phẫn nộ thay cho Sài Gòn, làm ra nhiều tiền như vậy, mở rộng cơ hội cho nhiều con người tới như vậy, mà chỉ có 18% ngân sách để chi cho thành phố mỗi năm, số tiền đó sau khi trừ hết những chi phí cho những bàn tay đại tham nhũng, nó còn lại bao nhiêu cho Sài Gòn để duy trì hiện trạng chứ đừng nói phát triển …

Sài Gòn có muốn đuổi những con người khốn khổ phải tha hương đó về quê của họ vào lúc này không? Dĩ nhiên là không? Những người đó cũng cần cho Sài Gòn và giúp kinh tế của Sài Gòn phát triển. Chính vì vậy mà ngay khi Sài Gòn mới phong tỏa một phần lần thứ nhất, nhiều người dân của Sài Gòn đã tự giác chung tay giúp đỡ họ, nhiều chủ nhà giảm tiền trọ, nhiều bếp ăn cộng đồng được mở ra khắp mọi nơi để người lao động thất nghiệp, người vô gia cư, người lang thang cơ nhỡ có thể tìm được một bữa ăn mà sinh sống qua ngày. Những người làm những việc này, tuyệt đại đa số là thường dân, mà đời sống của họ cũng chỉ khấm khá hơn những người lao động kia một chút thôi, mà nhờ vào lòng tốt và sự rộng lượng của họ, hàng ngàn con người đã được cứu sống khỏi cảnh đói, khát, cảnh phải hạ thấp nhân phẩm vì sự nghèo khổ càng ngày càng khó che dấu của họ.

Sài Gòn có muốn cưu mang những con người đó không? Dĩ nhiên Sài Gòn muốn, bởi vì lịch sử của Đất Phương Nam từ xưa tới giờ là như vậy. Nhưng nếu muốn Sài Gòn lo cho bằng ấy con người, mà chỉ chừa cho Sài Gòn một phần bánh ngân sách đủ sống qua ngày thôi, thì chẳng khác nào biểu Sài Gòn tay không đi đánh giặc, chẳng khác nào biểu Sài Gòn chiến thắng đại dịch bằng khẩu hiệu đi, biểu trẻ em ở cái xứ sở này ngắm tượng đài đi cho nó no.

Nói thiệt chớ có ví Sài Gòn là viên ngọc đẹp, là cô gái đẹp, nên tự “lấy trôn nuôi miệng” đi thì cũng chả có “trôn” nào mà chịu đựng nổi để nuôi bằng ấy cái miệng ăn. Mà họ biểu lấy “trôn nuôi miệng” đi, nhưng tay họ lại lần mò lấy hết tiền của cô gái đó mỗi đêm, họ không cho cô gái đẹp còn đủ tiền mà mua đủ đồ ăn cho có da có thịt, mà mua đồ trang sức, trang điểm cho dễ thương, giữ mình cho sạch sẽ thơm tho để thu hút khách làng chơi, thì không hiểu cô gái bán trôn cho ai?

Vào những ngày này, mở tivi của cộng sản ra, lúc nào người ta cũng được nghe các đại biểu hứa hẹn chuyện tương lai xán lạn, ngày nào cũng nghe đài báo kêu gọi nhân dân đừng nghe lời bọn phản động, xã hội chủ nghĩa sẽ bền vững đời đời, sẽ có nhiều gói tài trợ, nhiều loại vaxin chích cho toàn dân. Rồi ở nước này, nước kia, người dân ủng hộ chính phủ chống dịch, người dân tôn trọng pháp luật.

Thì ở ngoài đường kia, hàng ngàn các cuộc chặn bắt dân mỗi ngày, tỉnh thành cỡ như Đồng Nai mà trong vài ngày thu được trên 5 tỉ tiền phạt dân [ baodongnai.com ], mà hình như trong số đó chẳng có anh chị đảng viên nào, chẳng có mấy anh, chị công chức nào, toàn là dân đen trên răng, dưới củ cải. Lên báo điện tử của chính quyền Đông Lào đọc thì toàn là nói người dân vô ý thức, cố tình vi phạm pháp luật, nhiều bình luận ở bên dưới chắc phần lớn cũng của các anh chị công chức, đảng viên, những người ngồi ở nhà vẫn lãnh lương nhà nước theo quy định, chỉ trích dân ra ngoài đường.

Có ai đó tự hỏi rằng người dân thường có muốn ra ngoài đường vào lúc dầu sôi lửa bỏng như thế này không, trừ một số rất ít những anh chị rảnh rang phá luật đi tập thể dục với dắt chó đi dạo thì không nói làm gì, còn với những người lao động khác thì: Quán xá không có bán gì mà mua đồ, vé số bán không ai mua, nguy cơ dính virus tàu cộng cao, dễ bị đưa đi cách li, phải đóng tiền cách li, tiền test virus các loại, lẫn tiền phạt, thử hỏi ai lại muốn ra đường???

Nếu không phải vì lý do sinh tồn, nếu không vì đằng sau lưng mỗi người còn có cả một đại gia đình phải lo toan, có ai lại muốn ra ngoài đường?

Nếu họ có đủ thực phẩm cho mỗi ngày, có đủ thuốc trị bệnh cho họ, có đủ sữa cho con họ, có ai lại muốn mạo hiểm mạng sống của mình như vậy? để người ta bắt được mình, ngoài việc đóng phạt, người ta còn xỉ vả mình và đưa tên tuổi mình lên báo đài như những kẻ phạm tội?

Còn có nhiều người khác nữa, mùa này lên mạng xã hội, lên Facebook kêu thèm đủ thứ, thèm ra ngoài chơi, thèm đồ ăn, thèm gặp bạn bè, thèm du lịch … Thôi, thèm những thứ đó cũng là những nhu cầu cơ bản của con người bình thường thôi. Nhiều người lần đầu tiên biết cảnh cầm tù là như thế nào, dù điều kiện cầm tù của họ vẫn rất tốt, có chăn êm nệm ấm và có đồ ăn đàng hoàng. Vậy mà họ đã kêu là họ đang bị tình trạng giống như ở trong tù.

Nhưng đâu đó hình như vẫn có rất nhiều người cũng chưa nhìn thấy rằng, đã từ lâu rồi, họ đâu có phải chỉ bị cầm tù trong nhà của họ vào thời gian lockdown này. Gần một thế kỷ đối với miền Bắc và gần nửa thế kỷ đối với miền Nam, phần lớn người Việt Nam vẫn sống trong một cái nhà tù lớn hơn cái nhà của họ rất nhiều, nhà tù của chế độ CS.

Tôi gặp những bạn du học ở các nước phát triển, tất cả đều tỏ ra đăm chiêu khi tôi hỏi họ có muốn về nước làm việc không? Và có rất nhiều câu trả lời là không, chưa muốn. Tôi hỏi lý do, họ có rất nhiều lý do khác nhau, nhưng tựu chung lại là “Khi nào đất nước khá hơn họ sẽ nghĩ tới chuyện về”. Tôi hỏi kỹ hơn, họ nói “Quen với tự do bên này rồi”. Tôi vặn hỏi tiếp, họ nói “Thì tự do bày tỏ quan điểm, tự do lựa chọn tôn giáo, tự do chọn lựa hình thức học hành cho con cái, tự do viết và xuất bản, tự do nghiên cứu, chỉ cần chấp hành luật pháp của nước sở tại thì ra đường không sợ bị bắt nạt, không phải lo cầm tiền hối lộ theo, cứ lao động chăm chỉ, cần mẫn, trung thực thì không sợ thất nghiệp, không phải dùng tiền đi mua việc, rồi lại phải làm cái việc bất nhân trở lại là ép nhân viên dưới quyền hoặc làm những việc luồn lách pháp luật để thu hồi lại vốn”.

Tôi có chút băn khoăn, nhưng cũng được khích lệ ở chỗ, như vậy là phần lớn các bạn ấy muốn sống cuộc đời lương thiện, tuân thủ pháp luật, không làm những việc xấu xa, không muốn con cháu mình lớn lên phải chịu cảnh luồn cúi, cảnh làm nô lệ, cảnh nhồi sọ. Họ muốn chúng hạnh phúc, tự do phát triển.

Vậy là trước đến nay, các bạn này
sống trong một cái nhà tù cực lớn,
nhưng các bạn không nhận ra, mà
chỉ khi có cơ hội đi ra khỏi cái
nhà tù ấy rồi mới thấy rằng mình
đã sống trong cái tù ấy quá lâu, đầu óc của mình gần như chai cứng, ngu muội, và lạc hậu với thế giới văn minh. Cũng như ếch sống dưới đáy giếng hẳn là phải rất khác với con ếch sống ở ven các con suối, con sông lớn.

Đây cũng là một trong những lí do mà những nhà hoạt động dân chủ trong xứ Đông Lào thường gặp khó khăn trong việc giải thích cho người dân hiểu thế nào là quyền của họ, quyền của một con người tự do. Họ rất khó hiểu những thứ họ chưa từng trải nghiệm, chưa từng sở hữu hoặc được ngó qua. Một người sống trong tù từ nhỏ không thể hiểu được ngoài bốn bức tường còn có nhiều thứ sống động, đẹp đẽ khác ở thế giới ngoài kia.

Kết quả là, với đại bộ phận dân chúng xứ Đông Lào, nhà tù chỉ có một đám cai ngục là có quyền sanh sát, còn lại tù nhân thì như nhau. Họ sẽ ngoan ngoãn chấp hành án tù tới hết cuộc đời họ, nếu như không có gì đột nhiên xảy đến làm gián đoạn cuộc sống tù đày của họ.

Tháng 1 năm 2021, chính phủ Việt Nam tổng kết tạm thời ở Việt Nam có 799 tờ báo các loại [ vietnamplus.vn ]. Nhưng không biết có ai để ý rằng trong số những tờ báo đó có một tờ báo tư nhân nào không. Tất cả các ngành học liên quan tới báo chí, truyền thông ở xứ sở này đều không được phép giao cho các trường tư hoặc các bộ phận tư nhân quản lí. Nhà nước Đông Lào quản lí tất cả những thông tin của dân chúng, và tự ý lèo lái dân chúng theo cách nào đó có ích nhất cho đảng của họ.

Từ vài thế kỷ trước, nhiều nhà tư tưởng đã nhận ra rằng báo chí – truyền thông là một trong những công cụ quyền lực lớn và hữu hiệu nhất của chính phủ trong việc cai trị dân chúng ( thường được gọi là quyền lực thứ ba, thứ tư, quyền lực mềm ). Đảng phái nào quản lí thông tin truyền thông hữu hiệu hơn, đảng có khả năng tác động tới người dân của họ lớn hơn. Một trong những lý do Ông cựu TT Mỹ Donald Trump thất cử được các nhà phân tích nói rằng ông làm mếch lòng tới quá nhiều báo chí của nước ông, mặc dù Mỹ nổi tiếng là có nền báo chí tư nhân tự do.

Nói gì tới xứ Đông Lào,

Người ta nói người dân Đông Lào có nhiều tự do lắm. Báo chí có tới cả trăm tờ để đọc mỗi ngày, nhưng cả trăm tờ đó chỉ có một nguồn tin duy nhất, đã được định hướng cẩn thận. Tất cả các ông tổng biên tập, giám đốc các công ty truyền thông đều phải là đảng viên ưu tú, có các bằng từ trung cấp tới cao cấp chính trị Mác-Lê và thấm nhuần tư tưởng Hồ Chí Minh. Ông nhà báo hay ông tổng biên tập nào muốn bày tỏ ý kiến khác với đảng của ông thì đảng lập tức đuổi ông ra, mời ông vô tù [ nhà tù thứ hai ], tịch thu tài sản của ông liền, có khi còn làm cho ông biến mất mãi mãi bằng những lý do hợp lý nữa. Dân cần nghe những tiếng nói phản biện thì hầu như tìm không ra một chương trình nào cho đàng hoàng.

Có người nói có mà, người ta vẫn cho một số người dân lên lập kênh phản biện với chính phủ đó thôi, như ông Dũng Vô Va hay bà Thùy Dương [*] đó. Cái này mới đúng là ngoạn mục nè, Đảng tài tình thảy ra hoặc làm ngơ cho một con cá thiệt to được chui ra khỏi cửa nhà tù ve vẩy đuôi, rồi rao rằng đảng thả cá phóng sanh. Cá to cá nhỏ bu đầy vào các diễn đàn để xả tức giận, Đảng và các AK47 ngồi chăm chú theo dõi coi bao nhiêu con cá bị lừa vào bẫy phóng sanh, khi nào diễn đàn mập lên, họ kéo cái lưới đã giăng sẵn hốt một mẻ bự, đánh sập luôn diễn đàn, bắt một mớ cá mới trưởng thành lên tiếng đòi tự do. Cuối cùng thì chỉ còn những con cá can đảm nhất, chấp nhận mỗi một ngày sống đều là ngày cuối cùng trong cuộc đời họ rồi, bất luận ngày mai có như thế nào họ phải dùng ngày đó để dạy dỗ lũ cá con, được bao nhiêu tốt bấy nhiêu, họ thừa biết đảng phóng sanh họ nhằm mục đích gì, thì họ vẫn còn tồn tại, nhưng sự tồn tại của họ luôn rất mong manh.

Người ta nói xứ Đông Lào được tự do về internet, nhưng tự do là tự do các trang báo lá cải, nơi những người mẫu khoe cơ thể, các trang web đen đầy rẫy và cực kỳ dễ truy cập, từ web sex tới web cờ bạc, bán hàng đa cấp. Việt Nam đã có hẳn một ông cục trưởng cục phòng chống tội phạm công nghệ cao, đứng đầu đường dây đánh bạc qua mạng. Quả là cục trưởng cục phòng chống tội phạm công nghệ cao mà còn được mở sòng bạc công khai thì làm gì có nước nào tự do hơn thế nữa. Việt Nam muôn năm!!!

Người ta kêu xứ Đông Lào có một đội ngũ lãnh đạo tài năng sáng suốt. Các lãnh tụ thương dân như thương con, làm công bộc cho dân. Bởi vậy mới có hẳn một anh việt cộng làm bộ trưởng Truyền thông thông tin là anh Trương Minh Tuấn, anh này có học vị Tiến sĩ đàng hoàng, chủ biên một cuốn sách mà anh mang vào tận các nhà tù để tặng cho các tù nhân để các tù nhân học cảm tình đảng, cuốn sách “Phòng chống tự diễn biến, tự chuyển hóa [ trong đảng ]” năm 2016. Anh này sau đó do ăn chia không đều hay sao đó, bị đảng của anh ta truy tố về 2 tội danh “Vi phạm quy định về quản lý đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng” và “Nhận hối lộ”. Mà ảnh nhận có bao nhiêu đâu, có 3,2 triệu đô la Mỹ thôi à. Ai cũng hiểu là người ta nói ảnh nhận có nhiêu đó, nhưng anh tuồn đi đâu đó dưới các hình thức khác thì chắc cũng phải gấp nhiều lần. Tiền triệu đô mà ảnh hóa phép hay vậy thì rõ ràng ảnh tài năng quá rồi, còn có ai chê được gì nữa? Mà đó là ảnh xui lắm mới bị khui ra thôi, chớ mấy anh khác ăn chia đồng đều chút thì vẫn yên ổn sống và hút máu dân đều đều, no nê.

Mới đây, giữa lúc bệnh dịch hoành hoành tan hoang đất nước, Bộ Y Tế Việt cộng còn trơ tráo hơn, ra công văn quy định 12 loại thuốc y học cổ truyền là thuốc hỗ trợ chống COVID. Trong hai ngày, những loại này được bán sạch bách ở các nhà thuốc, no rồi, với lại bị phản đối dữ quá, họ thu hồi công văn lại. Nhưng họ hút máu hàng chục triệu dân trong hai ngày thì cũng ăn đủ cả năm rồi.

Trong bối cảnh đó, dân giàu, được học hành, có đầu óc, thì ráng đẩy con đi ra các xứ tự do hết…

Dân nghèo hết máu còn trơ da với xương, lo miếng ăn còn không đủ, thời gian đâu mà còn lo đấu tranh đòi tự do hay cải thiện hoàn cảnh sống, kể cả việc lo cho con cái học hành để mà thoát khỏi cái nhà tù đó họ cũng không có khả năng làm.

Vậy nên, dù đó không phải thời kỳ lockdown do dịch virus Tàu cộng, dù người dân Đông Lào có ở trong hoàn cảnh sống nào đi chăng nữa, thì tất cả cùng chia sẻ với nhau hoàn cảnh ở trong cái nhà tù lớn cả thôi. Trong nhà tù, có những tù nhân may mắn, không phải chịu cảnh chạy ăn từng bữa, nhưng đầu óc thì vẫn là đầu óc bị cầm tù, muốn nói gì khác biệt không dám nói, muốn đem cái tài năng ra mà phụng sự dân tộc thì không có chỗ nào nó thèm xài, tiếng nói của họ cô đơn, lạc lõng, không ai lắng nghe, suy cho cùng thì cũng chỉ hơn những tù nhân khác ở chỗ họ không phải chạy ăn từng bữa thôi, nhưng họ phải làm vô số những việc khác không đúng nhân tâm, lương tâm, năng lực, mong đợi của họ mỗi ngày.

Đánh đuổi Trung Quốc để khẳng định tên gọi của dân tộc.

Mang gươm đi mở cõi, chịu bao nhiêu cực nhọc để mở rộng đất đai tới mũi Cà Mau, vẽ lên cái bản đồ hình chữ S xinh đẹp.

Đánh thắng Pháp, Mỹ, vang dội năm châu, chấn động địa cầu …

Rồi vẫn làm nô lệ cho Liên Xô, tay sai cho Tàu cộng, và giờ thì làm tù nhân ngay trên chính mảnh đất quê hương của mình.

Thương lắm dân Đông Lào ơi!

Tác Giả: Từ Liên.

[*] Thùy Dương: bà người Thủ Thiêm, năm nào phản đối cưỡng chiếm đất, bà đã quăng giày vào mặt một quan bà Việt cộng ( Chú thích này đã được tác giả xác nhận. )

Câu chuyện ở xứ Đông Lào: Fixed mindset và Growth mindset. Tác Giả: Từ Liên.

Trong nhiều cách phân chia các kiểu tư duy, “não trạng” của con người, do nhiều trường phái tâm lí học phát minh ra trên khắp thế giới, có một cách phân chia khá đơn giản nhưng cũng bao trùm được rất nhiều vấn đề liên quan tới cách con người hiểu, suy nghĩ, diễn giải một vấn đề, và quyết định giải pháp cho vấn đề đó. Cách phân chia đó chia con người làm hai loại: Loại Growth mindset và loại Fixed mindset.

Nói một cách ngắn gọn thì, “Tư duy phát triển” [ Growth mindset ] có nghĩa là một cá nhân hiểu và tin rằng trí tuệ và khả năng của mình có thể được phát triển và hoàn thiện theo thời gian, thông qua tiếp xúc, tương tác, trải nghiệm với xã hội và thế giới bên ngoài.

Những người sở hữu thứ tư duy này thường có đầu óc rộng mở, sẵn lòng cởi mở khi thảo luận những vấn đề, giải pháp mới, sẵn sàng tiếp nhận và áp dụng những thứ đem lại lợi ích cho mình và bản thân, sẵn lòng tiếp nhận những thử thách, những thất bại, và những trải nghiệm những thứ mới mẻ để cải thiện tình trạng của bản thân và của những người khác.

Trong khi đó, những người được giáo dục hoặc phải lựa chọn thứ “Tư duy cố định” [ Fixed mindset ], lại tin rằng trí thông minh của con người là cố định, hoàn cảnh sống là cố định và chúng ta hoàn toàn không có năng lực để thay đổi nó, con người không có khả năng hoàn thiện hơn, không có khả năng cải thiện hoàn cảnh sống của mình.

Xét theo hoàn cảnh của xứ Đông Lào ngày nay, người ta dễ dàng nhận ra rằng thứ “tư duy cố định” đang thống trị một bộ phận đông dảo dân chúng trong toàn xã hội, từ giới lãnh đạo tới giới bình dân, từ giới trí thức tới giới ít có điều kiện được học hành. Chỉ có một số rất ít trong số gần một trăm triệu dân của cái xử sở này, có lẽ là với sức mạnh nội tâm bản thân bẩm sinh, hoặc bằng những trải nghiệm đớn đau của chính cuộc đời mình, hoặc bằng những nỗ lực to lớn đáng kính trọng trong việc tìm kiếm sự thật và tiếp cận tri thức, họ có thể vượt ra khỏi thứ tư duy cố định mà họ đã bị nhồi sọ từ thời kỳ bào thai, rồi trong suốt thời trưởng thành, từ môi trường học tập, làm việc, cho tới khi rời trường, rời công sở về nhà mở ti vi ra, và ngay cả khi đi ra ngoài đường. ..

Đập vào màng nhĩ, nhãn cầu, cũng như tất cả các giác quan của con người ở xứ độc tài toàn trị Đông Lào là những băng rô, panel, tranh ảnh tuyên truyền cho chế độ bằng những hình ảnh hoa mỹ, những từ ngữ bóng bẩy nhất, được vẽ hoành tráng, được đặt ở những vị trí nổi bật ở các ngã ba, ngã tư, các tường trường học, cơ quan, công viên, các công sở hành chính công. VÀ TRÊN HẾT, đập vào màng não, dây thần kinh nhận thức của họ là sự giúp sức của một mạng lưới cảnh vệ, dân phòng, công an, an ninh dày đặc bao trùm từ đầu xóm cho tới góc phường, và len lỏi vào từng cái chợ, từng công sở, từng văn phòng máy lạnh sang trọng, cho đến từng nhóm du côn du đãng lảng vảng đe dọa người dân ở những khu lao động. Những lực lượng này tồn tại để đảm bảo rằng không một tư duy nào đang có khả năng phát triển, trong bộ phận dân chúng đông đảo ngoài kia, có thể tiếp tục phát triển thêm để vượt khỏi tư duy của cộng đồng được nữa.

Tình trạng này, đã được ông Alexis de Tocqueville ( 1805 – 1859 ), nhà ngoại giao, nhà chính trị, luật học, nhà sử học và nhà kinh tế nổi tiếng người Pháp, người đã viết một cuốn sách giờ đã trở thành tác phẩm kinh điển cho sinh viên trong nhiều ngành học ở những quốc gia phát triển, cuốn “Về Nền Dân Trị Mỹ“, mô tả trong cuốn sách của mình từ cách đây hơn một thế kỷ rưỡi:

Sau khi [ chính quyền của nhà nước toàn trị / cai trị tập thể ] dùng nhiều biện pháp để nắm từng công dân vào đôi bàn tay cực mạnh của mình và nhào nặn nó thùy thích, kẻ cầm quyền tối cao dang rộng đôi cánh tay ra toàn bộ xã hội. Nó bao trùm bề mặt xã hội bằng một hệ thống các quy tắc nhỏ nhặt, rắc rối, tỉ mỉ chi tiết, và đồng loạt, QUA ĐÓ, NGAY CẢ NHỮNG ĐẦU ÓC SÁNG TẠO NHẤT VÀ NHỮNG TÂM HỒN MẠNH MẼ NHẤT CŨNG CHẲNG THỂ NÀO NGOI LÊN NỔI ĐỂ CÓ THỂ ĐI XA HƠN TOÀN BỘ ĐÁM ĐÔNG. Nó không bóp nát mọi ý chí của con người, NHƯNG NÓ LÀM CHO Ý CHÍ CỦA CON NGƯỜI MỀM NHŨN ĐI, BẮT MỌI Ý CHÍ PHẢI CÚI ĐẦU VÀ ĐIỀU KHIỂN CHÚNG. Hiếm khi nó bắt con người phải hành động, NHƯNG NÓ LUÔN LUÔN CHỐNG LẠI KHI CON NGƯỜI HÀNH ĐỘNG. Nó không thủ tiêu gì cả, NÓ CHỈ NGĂN CHẶN SỰ SINH SÔI. Nó không dùng lối bạo hành với ai hết, NÓ CHỈ GÂY PHIỀN HÀ, NÓ ĐÈ NÉN, NÓ CHỌC TỨC, NÓ LÀM TẮT NGẤM, NÓ KHIẾN CHO CON NGƯỜI CHỈ CÒN HÁ HỐC MỒM KINH NGẠC, VÀ CUỐI CÙNG THÌ TOÀN BỘ DÂN TỘC CHỈ CÒN LÀ MỘT ĐÀN SÚC VẬT NHÚT NHÁT VÀ CẦN CÙ MÀ CHÍNH QUYỀN LÀ KẺ CHĂN DẮT” [ Trích Alexis Tocqueville, “Về Nền Dân Trị Mỹ” ].

Thế cho nên giờ này, thế kỷ XXI, thế kỷ mà người “bình dân” giàu có [ phân biệt với quan chức, công chức ], như ông tỷ phú Amazon Jeff Bezos cũng đã có thể bỏ tiền ra để được du hành lên không gian ngắm vũ trụ, cái thời kỳ mà bằng một cú nhấp chuột, người ta thấy cả một thế giới mênh mông trải rộng ra trước tầm mắt của mình, mỗi phút chúng ta ngồi đây có hàng chục phát minh đã kịp ra đời, cũng như có bao nhiêu những quyết định liên quan đến số phận của biết bao nhiêu con người của một dân tộc đã được ban hành ra…

Thì ở xứ Đông Lào, 400-500 đại biểu quốc hội vẫn đang cần mẫn ngồi xài cho hết vài tỷ đồng trong 1 ngày họp quốc hội, cộng với hàng chục ngàn quan chức khác trong phòng máy lạnh vẫn ngồi tranh cãi nhau xem Bánh mỳ, bắp, sữa, có phải là lương thực thực phẩm không? Tiền có phải là mặt hàng thiết yếu không ? Những người khỏe mạnh bình thường có được về nhà họ hay không khi ngay sau khi họ rời nhà đi làm, đi chợ, đi công chuyện, quay trở về thì thấy cả cả một con hẻm hàng trăm người, cả một phường hàng chục ngàn người bị phong tỏa, rào chắn được hàn xì lại cho chắc chắn, chỉ vì có 1 ca F0? Có bao nhiêu trẻ nhỏ, người khỏe mạnh, đã kiệt quệ, bệnh tình trở nặng khi đưa họ vào khu cách li, nhốt họ như sức vật, chịu đói khát, và chịu đựng cảnh lây nhiễm chéo trong đó? Có bao nhiêu thủ tục nản lòng dành cho những người lao động tự do thất nghiệp, đang chịu đựng sự tra trấn về sức khỏe và tinh thần do sự khắc nghiệt của đại dịch gây ra?

Quan sát cái cách các cán bộ đoàn, phường, công an Đông Lào xử lý những vụ việc liên quan tới người dân trong những tuần lễ qua, có lẽ các dân tộc, cá cá nhân, đã bước qua tới thời kỳ văn minh sẽ thấy khủng hoảng và phẫn nộ. Những người dân có lương tâm và còn nhân tâm trong xứ cũng có thể giật mình tự hỏi: Nền giáo dục tuyên truyền, nhồi sọ, giáo điều của xứ Đông Lào đang nặn ra những giống sinh vật gì? Hay chỉ là đang vụng về lắp ráp những nguyên liệu thô thiển thành những con rô bốt đời cũ ( không phải mấy con AI – Artificial Intelligence ), mà ngày nay người ta đã đưa vào bảo tàng, những con rô bốt với ngoại hình cơ bắp và tư duy đóng hoàn toàn, chỉ cầm cái văn bản được ban hành bởi một con rô bốt đời cũ khác và thi hành tuyệt đối chính xác tới từng câu chữ, mặc cho những con người trước mặt họ kia là những con người bằng xương bằng thịt, với những hoàn cảnh vô cùng đa dạng lẫn đặc thù do hoàn cảnh sống cũng vô cùng phong phú ngoài kia tạo nên.

Một cá nhân, con người chỉ có thể từ một đứa bé trở thành một người trưởng thành bằng cách mở rộng đôi mắt, đôi tai, dang rộng đôi tay, trải rộng tâm hồn, trái tim, đầu óc của mình ra để cho tất cả giác quan của mình tự do thu nhận những tri thức, thu nhận những tín hiệu của sự sống ở xung quanh, như một hạt mầm cần hơi ẩm, dinh dưỡng từ lòng đất, cần hít thở khí trời, cần ánh sáng, cần lắng nghe âm thanh vẫy gọi của tự nhiên để trưởng thành. Chỉ có những con người vô cùng bất hạnh, bẩm sinh không được trao cho những điều kiện sống bình thường mới phải chịu đựng điều bất công lớn lao nhất của cuộc đời nảy là mang một thứ TƯ DUY CỐ ĐỊNH ( trẻ bệnh down, thiểu năng trí tuệ, hoặc những căn bệnh khác ), họ mới phải cam chịu để mất đi những niềm vui mà sự sống sôi nổi, vận động và thay đổi không ngừng ở ngoài kia mang lại cho họ.

Ngay từ thế kỷ trước, nhiều nhà giáo dục và tâm lý đã tiến hành một loại thí nghiệm được gọi là “Thí nghiệm bể cá” với nhiều loại cá khác nhau, nhưng họ đều có phát hiện chung là, những con cá được nuôi trong bể [ fixed conditions ] thì luôn phát triển trong tình trạng kém cỏi cả về tinh thần lẫn thể chất, và cả tuổi thọ, hơn là những con cá được sống tự do trong môi trường tự nhiên với những điều kiện sống phong phú, đa dạng. Chẳng hạn như con Cá vàng vùng nhiệt đới được nuôi trong bể thì tối đa chỉ dài khoảng 30cm, dù có nuôi lâu thế nào cũng không thể lớn hơn. Nhưng nếu đem loại cá này mà thả xuống ao thì chỉ hai tháng sau con cá ban đầu 30cm có thể dài đến 34cm.

Vấn đề không chỉ là những điều kiện hạn chế, tù túng của cái bể cá chật hẹp đã khiến cho những con cá bị nhồi sọ trở nên dị dạng, dị hình, mà nghiêm trọng hơn, những con cá này, bị tước đoạt cả niềm tin vào chính năng lực của bản thân mình, chúng không bao giờ có thể nghĩ rằng, chúng có thể to lớn hơn, đẹp đẽ hơn, giỏi giang hơn, làm được những việc lớn hơn là việc vùng vẫy tuyệt vọng trong cái bể cá mỗi ngày để hít thở và chờ thức ăn của những người chủ ném xuống cho chúng.

Nhưng tôi cũng biết rằng, những người dân của xứ Đông Lào, những người đã may mắn thoát ra khỏi được cái bể cá khắc nghiệt tàn nhẫn đó, bằng sức mình hay do một hoàn cảnh đặc biệt nào đó đưa đẩy, tất cả đều có nhận ra rằng, bẩm sinh, giống dân xứ Đông Lào không phải là một giống dân kém cỏi, ngu độn, bất khả, dị hình dị dạng, không có năng lực tiếp thu những thứ mới mẻ, không có khả năng phát triển. Ở những nơi tôi từng làm việc và học tập là môi trường quốc tế, mặc dù luôn cố gắng quan sát một cách rất tinh tế, kín đáo, tôi hiếm thấy hoặc chưa từng thấy một người nào dám mở miệng ra chê bai người Việt, về cả năng lực học tập, sáng tạo lẫn khả năng xử lý công việc.

Còn nếu những người nào đã may mắn được ăn học, được thoát ra khỏi cái môi trường bể cá rồi, có điều kiện dùng internet mà kết nối với cả thế giới ngoài kia, nhưng vẫn khăng khăng giữ nguyên cái não trạng cá vàng của họ, tin rằng chỉ có Chủ Nghĩa Cộng Sản là mang lại hạnh phúc cho mọi người, mọi thứ Chủ Nghĩa khác Chủ Nghĩa Cộng Sản đều là xấu xa, dơ bẩn, tin rằng đã là cái bàn thì phải có 4 chân và mình không thể nào đóng một cái bàn theo phong cách khác được, tin rằng các lãnh tụ tối cao của mình là thần linh đời dời bất diệt không thể bị thay thế, tin rằng chỉ có bịt miệng dân chúng, chôn dấu sự thật, lèo lái tin tức, dùng bạo lực để trấn áp kẻ chống đối thì mới có thể giữ an toàn cho cái nồi cơm của mình, tin rằng mình không thể vẫn còn sống được nếu mình dám mạnh dạn chui ra khỏi cái bể cá, thì tôi cũng xin thành thật chia buồn với họ. Có lẽ có những khuyết tật đó thuộc về bẩm sinh hay có sẵn trong gene di truyền của họ rồi chăng???

Có một triết gia đã dạy những người học trò của mình cách để họ phát triển như một người tự do: HÃY CHỌN LÀM MỘT CÁI CÂY, TỰ HÚT DINH DƯỠNG TỪ LÒNG ĐẤT, HÍT THỞ KHÍ TRỜI VÀ SỬ DỤNG ÁNH SÁNG ĐỂ MÀ SINH TỒN, MÀ TRƯỞNG THÀNH, ĐỪNG BAO GIỜ CHỌN LÀM MỘT CÁI BÌNH, NGƯỜI TA NẶN RA LÀM SAO PHẢI CHỊU VẬY, PHẢI CHỜ NGƯỜI TA ĐỔ NƯỚC VÀO MỚI LÀM ĐƯỢC PHẬN SỰ CỦA MÌNH LÀ TRỮ NƯỚC.

Dân Đông Lào ơi, gần 100 triệu người không phải là một con số nhỏ đâu nhen dân Đông Lào, nhiêu đó cái cây có thể tạo ra một khu rừng lớn, một mạng lưới cây cối vững chắc mà không có kẻ thù nào dám ngu dại tự tin đâm đầu vào đó mà thách thức. Một trăm triệu con cá vẫy vây phẫn nộ có thể tạo ra những cơn sóng thần khủng khiếp đủ làm bể tung những bể cá vàng kiên cố nhất, để mở đường cho nhiều thế hệ cá con tràn ra đại dương bao la mênh mông.

Tác Giả: Từ Liên.

Chuyện ngụ ngôn xứ Đông Lào – Cái tháp Maslow ngược. Tác giả: Từ Liên.

Trong phần trước, tôi có chia sẻ với bạn đọc là hồi năm 1944, ông nhà văn kính mến George Orwell của chúng ta đã tạm dừng cuốn tiểu thuyết “Trại Súc Vật” của ông ấy bằng dòng mô tả: Những muông thú trong Trại Súc Vật, sau một thời gian bị đàn áp, bị tước đoạt tự do, bị nhồi sọ, bị thanh trừng, bắt đầu trở nên mụ mẫm. Chúng nhìn qua cửa sổ thấy những con heo đang mặc đồ của con người, ngồi trên bàn tiệc ăn như con người, đánh bài, uống rượu và ăn gian y như con người, nhưng chúng không còn có phản ứng gì cả, chúng ngơ ngác nhìn nhau, không vui, không buồn, chúng không còn được là, ngay cả, những loài động vật bình thường nhất như chúng từng là nữa…

Nhìn qua xứ Đông Lào, hoặc theo tinh thần của Ông Orwell, là lấy bối cảnh từ Trại Súc Vật Đông Lào, tôi xin được mạn phép sáng tác thêm một phần ngoại truyện, để mở rộng thêm phần câu chuyện vốn đã tạm dừng lại ở cái kết mở của Ông. Tôi tạm đặt tên phần ngoại truyện này là: CÁI THÁP MASLOW NGƯỢC Ở TRẠI SÚC VẬT ĐÔNG LÀO.

Một số độc giả ở đây chắc cũng đã biết hoặc từng nghe nói về cái tháp Maslow. Đó lá một tháp nhu cầu của con người ( Hierarchy of needs ), được sắp xếp bởi cha đẻ của nhà tâm lí học nhân văn người Mỹ, giáo sư Abraham Maslow ( 1908 – 1970 ), và được giới thiệu đến mọi người vào năm 1943. Trong nhiều thập niên từ khi được công bố, cho đến thời điểm hiện tại, học thuyết nhu cầu của GS Maslow vẫn là nền tảng của nhiều học thuyết kinh tế, xã hội trên khắp thế giới.

Maslow's Hierarchy of Needs: https://www.simplypsychology.org/maslow.html
Maslow’s Hierarchy of Needs: https://www.simplypsychology.org/maslow.html

Về cơ bản, tháp Maslow có năm tầng, sắp xếp các nhu cầu và động lực sống của con người theo thứ tự từ thấp tới quan trọng hơn.

Tầng đáy thứ nhất là những nhu cầu sinh tồn tự nhiên của con người gồm có thở, ăn, uống, ngủ, bài tiết, quần áo, nơi ở và nhu cầu sinh lý.

GS Maslow cho rằng chỉ khi được thỏa mãn các nhu cầu ở tầng thứ nhất, con người mới quan tâm đến tầng thứ hai là nhu cầu được an toàn về thể chất, công việc, sức khỏe, và tài chính.

Thỏa mãn tầng thứ hai, con người mới nghĩ đến tầng thứ ba là tình cảm gia đình, bạn bè, lứa đôi và cộng đồng.

Ở tầng thứ tư – con người có nhu cầu được tôn trọng như một người có nhân phẩm, lòng tự trọng, có sức mạnh nội tâm, tự do tư duy, có lòng tin.

Vượt qua tất cả những tầng này, các cá nhân mới đạt đến tầng cao nhất mà ông gọi là “Self-actualization”, nghĩa là các cá nhân có thể hiện khả năng của bản thân ở mức tối đa, trở thành một phiên bản tốt nhất của chính bản thân mình, đạt đến mức cá nhân mãn nguyện về bản thân mình.

Ở các xứ tư bản giãy chết, sau khi xem xét những khía cạnh hợp lý của học thuyết Maslow, các chuyên gia, các nhà chính trị, xã hội học, các nhà khoa học, các nhà kinh tế học … đã ngồi lại với nhau để đề xuất các giải pháp cho những vấn đề của xã hội. Những nhu cầu ở các tầng của cá nhân trong xã hội được hỗ trợ bằng nhiều cách thức, nhiều con đường để hầu hết cá nhân có thể được đáp ứng những nhu cầu căn bản như ở tầng thứ nhất. Những trợ giúp này vẫn tiếp tục với nhiều hình thức và mức độ khác nhau cho tới khi các cá nhân có thể đạt được tới tầng thứ 4, thứ 5. Và rồi, đến một ngày, toàn bộ xã hội đều được nâng lên trên những tầng cao hơn nhờ những cá nhân đã nhận được hỗ trợ để đạt tới những tầng trên đỉnh chóp này.

Trong khi đó, câu chuyện của Trại Súc Vật Đông Lào lại tiếp diễn theo cách khác.

Sau khi những con Heo lãnh tụ đã đạt được những chiến thắng nhất định, bao gồm: Thay đổi ngoại hình của chúng cho giống con người hơn; tiếp tục quá trình nhồi sọ, ngu dân hầu hết những muông thú của nó; mở rộng những quan hệ làm ăn bất hợp pháp với những giống người xấu xa; giới hạn tuyệt đối các quyền hợp pháp của gia súc; đạp đổ toàn bộ hiến pháp và những điều răn mà chúng đã đặt ra lúc đầu. Những con Heo và bè lũ cận thần đã hí hửng tuyên bố rằng chúng đã đưa Trại Súc Vật từ đỉnh cao này tới đỉnh cao khác, từ thắng lợi này đến thắng lợi khác. Chế độ Cộng sản Súc vật vinh quang muôn năm, đời đời bền vững…

Ngày qua ngày, trại súc vật tiếp tục lê lết mòn mỏi sự tồn tại của mình dưới sự lãnh đạo của các thế hệ Heo kế tiếp. Không có một sự sáng tạo nào, một sự đổi mới nào còn có mảnh đất mà sinh sôi nảy nở, cả một hoang trại tiêu điều, đổ nát dưới sự tàn phá của bè lũ thống trị, chỉ còn nổi bật giữa trang trại là ba cụm công trình lớn: Công trình lăng mộ đồ sộ của Heo lãnh tụ Napoleon, có cảnh vệ chó đứng gác suốt ngày đêm, Công trình nhà ở dành cho các thành viên trong Chính phủ của Heo con trai, Heo cháu, Heo chắt, Heo chút của Heo vĩ đại Napoleon, cao tầng và hiện đại, và thứ ba là những cụm tượng đài vô cùng hoành tráng các ông, bà, cha, mẹ, cô, dì, chú, bác, vợ, con và các đồng chí lãnh tụ cao cấp từng ở xung quanh con Heo cụ Napoleon, cũng như bản thân nó.

Các con thú con của những con vật khác sanh ra trong trại súc vật thường xuyên phải tới kiếm thức ăn là những thứ rác rưởi bị quăng bữa bãi xung quanh những tượng đài này. Dù là rác, nhưng cũng có lẫn vào đó nhiều sơn hào hải vị. Dù chỉ là phần thừa thãi bị quăng bỏ lại, số rác đó vẫn đủ cho tất cả các con thú con khác có một bữa tối đủ no để ngủ ngon.

Một bữa nọ, sau một bữa nhậu ê hề, thừa mứa thức ăn, con Heo chút Napoleon đệ V ngó qua cửa sổ từ tầng cao lộng gió của nó, ngó xuống đám thú con đang lảng vảng kiếm ăn ở dưới các cụm tượng đài. Khi thấy Heo Napoleon đệ V nhìn xuống, chúng liền đồng loạt ngóc đầu lên chờ đợi, mèo con kêu meo meo, gà con kêu chiếp chiếp, cừu con kêu behehe…

Napoleon đệ V thấy mình như Thần linh đứng từ trên Trời nhìn xuống đám thần dân nhỏ bé, bất lực, nghèo khổ của nó. Nó vừa ghê tởm cái vẻ dơ dáy, rách rưới của chúng, vừa thấy mình thật quan trọng và vĩ đại. Nó liền vơ một nắm đồ ăn trên bàn tiệc thừa mứa, thảy xuống dưới cụm tượng đài để ban ơn cho lũ thú con. Lập tức, các con vật ré lên và bắt đầu một cuộc chạy đua cật lực để giành giật những thức ăn thừa thãi vừa được ném xuống rớt tứ tung trên mình mẩy, trên đầu chúng, và dưới đất. Chúng tranh giành nhau, cấu xé nhau, những con yếu ớt không những không giành được thức ăn mà còn bị cấu xé, đánh cho tơi tả, khập khiễng đi về nhà.

Con heo Napoleon đệ V nhìn quang cảnh đó, cười ha hả và đóng cửa sổ để quay vô căn phòng máy lạnh mát rượi có nệm lông ngỗng của nó.

Nó ngắm nhìn những tấm hình oanh liệt của tổ tiên nó được vẽ theo phong cách cổ điển, lớn bằng nửa bức tường treo trong căn phòng khách. Ông sơ nó mặc áo veston đen, ông cố nó mặc veston xanh dương, ông nội nó chuyển qua veston nâu, ba nó mặc veston tím. Tới nó chắc chắn là nó sẽ mặc veston màu đỏ. Nhưng đồ màu gì đi chăng nữa thì tất cả dòng họ nhà nó đều có đôi tai rất to, cái mặt thiệt mập và cái mũi heo không thể dấu đi đâu được, dài, to, thô thiển, nhô hẳn ra khỏi khuôn mặt. Ở góc trên của mỗi tấm hình, đều có gắn hình một cái liềm bị cắt ngang bởi một cái búa trên nền đỏ. Nó nghe ba nó giải thích là đây là hai thứ vũ khí quan trọng đã giúp ông sơ nó đánh bại được ông chủ Jones thời xưa, và là vũ khí tối quan trọng khiến tổ tiên nhà nó có thể trấn áp được biết bao nhiêu cuộc nổi dậy của muông thú trong rừng. Với mỗi muông thú nổi giận, chỉ cần vài cái búa và mấy lưỡi liềm thôi là sau đó không có con nào còn nguyên vẹn mà chống đối sự cai trị của dòng họ nhà nó nữa. Nhờ vậy mà dòng họ nhà nó mới có thể tiếp tục tồn tại, còn ngai vàng mới được truyền cho tới tận đời nó hiện nay.

Nó nghĩ mãi về những chiến công của dòng họ nhà nó. Nó tự nghĩ mình phải làm cái gì đó thật mới, làm rạng danh dòng họ của mình. Nó bèn triệu tập các cố vấn của nó vô để hiến kế đổi mới đất nước, để tên tuổi của nó được đời đời vinh danh.

Sau một hồi bàn cãi, có một con cố vấn là con Bò đội nón, đứng ra nói:

Hôm bữa tôi thấy thằng bé chắt của ông Jones đi ngang qua trang trại, tôi nghe nó nói nó có học ở trường về cái ông GS Maslow gì đó đã xây dựng được cái tháp gì đó nổi tiếng lắm. Giờ ở đâu người ta cũng phải học cái thứ đó, để áp dụng trong thực tiễn. Nghe đồn tên tuổi ổng nổi như cồn, mấy trại khác ở gần chỗ chúng ta họ cũng đang đồn về việc cử người đi để rước cái tháp đó về mà áp dụng.

Vừa nghe tới đó, con Napoleon đệ V giật mình như vừa tìm được bí kíp gì đó hết sức quan trọng. Nó ra lệnh cho con Bò đội nón và đội ngũ cố vấn của nó: Nếu như vậy thì các người đi rước cái tháp đó về liền cho ta, ngay lập tức, ta phải có cái tháp đó trước khi những trại khác họ rước về được, có vậy thì trại ta mới tiến lên vượt tất cả các trại khác được…

Các con cố vấn vâng, dạ ran phòng, rồi bọn chúng cuống cuồng sai người chạy đi xuất tiền ở kho bạc, để nhờ người đi kiếm một cái tháp Maslow đem về.

Qua nhiều bước giao dịch phức tạp ở các thị trường đen thì cuối cùng đám cố vấn cũng mang về được hình vẽ của một cái tháp Maslow cực lớn, chúng kéo cuộn giấy về để trong dinh thự của con Napoleon đệ V để nó nghiên cứu.

Bữa đó, trong dinh thự của con thủ lĩnh, đèn sáng trưng, mọi con vật đứng vòng quanh tấm hình to bằng một cái bàn ăn lớn, đang được trải ra giữa phòng khách.

Con Napoleon đệ V hết xoay ngang rồi dọc cái tháp, chật vật đánh vần và suy ngẫm, cho tới khi nó đọc được tất cả những dòng chữ diễn giải trên các bậc thang của cái tháp, nhưng nó hoàn toàn chẳng hiểu những dòng chữ ấy có ý nghĩa gì cả. Các con vật khác cũng nhìn nhau bối rối.

Rồi cũng đến lúc nó phải giải thích với những con thú quần thần khác, dù gì nó cũng là lãnh tụ và có trình độ văn hóa cao nhất trong cả bọn cơ mà. Con Napoleon chỉ vào cái CHÓP NHỌN nhỏ nhất của cái tháp Maslow. Nó giảng giải với những con vật khác:

  • Tầng đầu của cái tháp này là mãn nguyện bản thân và vị trí cao nhất mà mỗi cá nhân đạt được nè. Ta cảm thấy nó giống với ta bây giờ. Nhu cầu này thật quá dễ để đạt được. Nó giống như là Ta hưởng điều này từ cha ta, cha ta hưởng từ ông ta, vậy thôi, KHÔNG CÒN GÌ DỄ DÀNG HƠN ĐÒI HỎI NÀY.

Nó chỉ tới tầng tiếp theo:

Cái tầng thứ hai này, là sức mạnh, tự do, sự tôn kính của những loài khác, chà, cái này cũng QUÁ DỄ với ta, với tất cả chúng ta. Chúng ta đều đã đạt được rồi. Cho ta hỏi ở đây có ai trong số các người dám không tôn trọng ta? Muông thú ngoài kia có ai dám nói xấu, bất kính với bọn chúng ta không? Chúng ta có toàn bộ TỰ DO làm tất cả những gì ta muốn, xây nhà cao, cửa rộng, cướp đất cướp nhà, thậm chí vợ đẹp của người khác, chích vaxin tốt nhất, ai dám nói gì chúng ta? Chúng ta có sức mạnh Búa và Liềm mà tổ tiên ta để lại cho chúng ta, bất cứ con thú nào cũng phải khuất phục và thần phục chúng ta.

Nó chỉ dòng tiếp theo…

Cái tầng thứ ba này, là tình bạn, gia đình và cảm giác kết nối cộng đồng … Nó nhìn quanh nó, ngập ngừng và bối rối, hình như nó biết là nó chẳng có gì trong số đó hiện diện ở đây cả. Xung quanh nó chỉ toàn những kẻ xu nịnh, những kẻ cơ hội đang chỉ chờ đợi nó suy yếu sẽ giành ngôi báu của nó, những kẻ rất đáng ngờ dù ngoài mặt chúng không thể hiện ra, chẳng có mấy ai đối đãi với nó thật lòng. Nhu cầu của tầng này quả là bắt đầu HƠI KHÓ đối với nó. Nhưng rồi nó nhìn lên những tấm hình của tổ tiên nó treo vòng quanh căn phòng và lấy lại được sự tự tin: Và đây, ta cũng có tạm đủ rồi, ông sơ, ông cố, ông nội, cha ta đã để lại cho vị trí này, vậy chẳng phải là ta có kết nối với nhiều người lắm sao…

Tới tầng thứ tư này, nhu cầu có tài sản, có công việc làm, được chăm sóc sức khỏe, và nhu cầu được an toàn… Nó thở dài, nhu cầu của tầng này này bắt đầu trở nên quá KHÓ KHĂN với nó. Nó đã hiển nhiên được trao chức thái tử Đỏ từ khi nó lọt lòng rồi, làm sao mà khác được, có muốn cũng không làm khác được, nó phải là lãnh tụ dù muốn hay không, nó có từ chối không làm người ta cũng ép nó phải làm, vì điều đó là HỒNG PHÚC của dân tộc nó mà, làm sao lại có chuyện thất nghiệp được. Từ đời sông sơ, ông cố nó còn không thể thất nghiệp thì làm sao nó lại bị đe dọa về công việc được. Còn nữa, làm gì có chuyện nó không có tài sản, tài sản nó xài tới đời cháu đời chắt của nó cũng không hết, chuyện này là quá khó. Còn sức khỏe ư? nó có cả đội ngũ bác sĩ người nó mướn riêng để chăm sóc sức khỏe cho nó, làm gì mà nó còn phải ao ước hay có nhu cầu nào ở đây mà chưa được đáp ứng đâu. Xem ra, cái tầng này là QUÁ KHÓ đối với nó để đạt đến cái hoàn cảnh như là ông Maslow liệt kê ra như vậy.

Tới tầng cuối cùng, nó đọc thấy: Không khí, nước, thức ăn, chỗ ngủ, quần áo, thức ăn và nhu cầu sinh lý… Mồ hôi nó lấm tấm trên mặt…

Cái này thì KHÓ KHỦNG KHIẾP các bạn ạ, ta không bao giờ lại có thể đạt đến cái trạng thái thiếu những thứ này được. Bàn ăn của ta toàn sơn hào hải vị thừa mứa, giường ta ngủ là nệm lông ngỗng loại I, nhà ta ở xây kiên cố tới mức các cuộc biểu tình không làm ta lo lắng. Biểu ta cần thức ăn hay cần chỗ ở thì còn khó hơn là biểu ta tìm đường lên trời nữa. Tới bao giờ ta mới CÓ NHU CẦU VỀ những thứ này được đây? Tới bao giờ ta mới đạt được đến cái tầng này của tháp đây? Chắc phải mấy kiếp nữa… Chậc, trong tất cả các tầng thì cái tầng này là khó nhất so với ta. Các người thấy thế nào? Ta nói có đúng không?

Tất cả các con cố vấn dều vỗ tay rầm rầm, tung hê thủ lĩnh của chúng vang dội. “Đồng chí Napoleon thông thái tuyệt vời, đồng chí Napoleon muôn năm”.

Thế rồi cả bọn thống nhất treo cái tháp của ông Maslow lên tường để còn dùng làm tài liệu giảng dạy cho các vị lãnh tụ của chúng trong tương lai. Tuy nhiên, vì chúng xếp cái tháp theo nhu cầu từ những nhu cầu dễ nhất tới những cái khó nhất THEO CÁCH HIỂU BIẾT CỦA CHÚNG, nên cái tháp của ông Maslow bị treo ngược lên tường, y như một cái cây thông giáng sinh chổng ngược lên trời. Con Napoleon để V và đồng bọn rất lấy làm hỉ hả vì chuyện đó.

Rồi một năm, dịch bịnh lan tràn khắp các Trại láng giềng và Trại Súc Vật Đông Lào. Muông thú đói khát kêu gào khổ sở thảm thiết thấu trời xanh, các dấu hiệu dân chúng đang chết dần chết mòn đã bắt đầu xuất hiện…

Con Napoleon đệ V trước những tin tức không tốt dồn dập báo tới. Nó liền triệu tập đội ngũ cố vấn của nó lại… Nó chỉ vô cái tháp treo trên tường, và dõng dạc ra lệnh cho các con thú thuộc hạ:

Hãy yêu cầu muông thú ngoài kia nỗ lực hết sức để trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình, hãy làm mọi điều mỗi muông thú có khả năng làm để thoát khỏi cảnh bệnh dịch và nghèo đói bủa vây này. Đây chính là cơ hội cho mọi muông thú thể hiện khả năng kiệt xuất của chính mình. Hãy ra lệnh cho các muông thú phải biết tôn trọng phẩm giá của mình, phải có lòng tự trọng để đừng đi xin xỏ ai, cũng đừng kêu than, hãy tự thân vận động, các muông thú có tự do không bị cầm tù, hãy tự lo cho bản thân mình và cho gia đình mình trước khi kêu gào lãnh tụ hay đoàn này hội kia. Và cuối cùng, các ngươi hãy ra lệnh cho các muông thú, hãy yêu thương lẫn nhau, hãy dựa vào gia đình, bạn bè, cộng đồng mà sống qua ngày, hãy chia sẻ với chính phủ để cùng với chính phủ sớm vượt qua bệnh dịch.

Rồi nó gằn giọng: BA CÁI NHU CẦU THẤP NHẤT, DỄ NHẤT này mà họ còn làm không xong thì làm sao mà làm cái gì được nữa…

Các con vật khác gật đầu lia lịa, chỉ riêng con cố vấn Bò Đội Nón vẫn chưa hiểu, nó ngơ ngác hỏi:

Thưa lãnh tụ, còn hai cái nhu cầu cao nhất kia thì sao ạ?: (2) Được đảm bảo an toàn sức khỏe, công ăn, việc làm, có an sinh xã hội, và (1) Được ăn, uống, có nơi ở, có chỗ ngủ, có quần áo mặc…

Con Heo lãnh tụ Napoleon thở dài thất vọng, rồi quát lên:

Dễ như ba cái nhu cầu ở những tầng dưới mà đám muông thú đó còn không có làm được thì người nói làm chi hai cái nhu cầu trên cùng đó, nó khó tới mức ta không dám đề nghị ai làm hết trơn.

Nói rồi, nó tuyên bố kết thúc cuộc họp và đi ngủ…

Vậy là từ bữa sau, khắp Trại Súc Vật Đông Lào, ở đâu mở ti vi, báo đài lên người ta cũng thấy những dòng kêu gọi tha thiết của chính phủ.

Hỡi các bạn, xin hãy nỗ lực hết sức để trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình, hãy làm mọi điều mỗi muông thú có khả năng làm để thoát khỏi cảnh bệnh dịch và nghèo đói bủa vây này. Đây chính là cơ hội cho mọi muông thú thể hiện khả năng kiệt xuất của chính mình. Hãy tuân thủ pháp luật, tuân thủ luật pháp và các điều kiện về cách ly, chỉ ra đường trong trường hợp cần thiết để mua nhu yếu phẩm. Lưu ý, chỉ có nhu yếu phẩm thôi, bánh mì, bắp và sữa không phải là lương thực và cũng không phải là nhu yếu phẩm, ai bất tuân lệnh sẽ bị phạt rất nặng, hình phạt cao nhất có thể là phải dùng tới Búa và Liềm. Hỡi muông thú, phải biết tôn trọng phẩm giá của mình, phải có lòng tự trọng để đừng đi xin xỏ ai, cũng đừng kêu than, hãy tự thân vận động mà sinh tồn. Các ngươi có tự do, các ngươi không bị cầm tù, hãy tự lo cho bản thân và gia đình mình trước khi kêu gào lãnh tụ hay đoàn này, hội kia. Hỡi muông thú, trong thời điểm khó khăn này, hãy yêu thương lẫn nhau, hãy dựa vào gia đình, bạn bè, cộng đồng mà sống qua ngày, chủ nhà trọ hãy giảm giá cho người thuê, người có tiền hãy giúp đỡ người không có tiền, tất cả muông thú xin hãy thông cảm và chia sẻ với chính phủ để cùng với chính phủ sớm vượt qua bệnh dịch…

Muông thú xứ Đông Lào chưng hửng! Ăn, uống, chỗ ở, quần áo, không khí trong lành còn không có để đảm bảo nhu cầu sinh tồn, làm thế nào chúng có thể tiếp tục tồn tại CHỨ đừng nói là phải cam lòng chịu ngồi trong nhà chịu chết đói, tôn trọng pháp luật, giúp đỡ người khác, giữ gìn phẩm giá, hay trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình….

Hóa ra cái tháp Maslow có hai cách hiểu: Dân thường hiểu cái tháp là cái tháp được xây từ cạnh đáy lớn nhất đến những tầng nhỏ hơn như chúng ta vẫn thường thấy hình dạng của những cái Kim tự tháp. Họ muốn được hít thở, ăn uống, bài tiết, chỗ ở, quần áo trước những cái khác, theo đúng trật tự “Có thực mới vực được đạo”.

Trong khi đó, lãnh tụ hiểu cái tháp là cái tháp theo chiều ngược lại, đúng với vị thế của họ trong thời điểm hiện tại.

Việc bất đồng trong cách hiểu cái tháp Maslow khiến cho xứ Đông Lào tiếp tục đứng trong hàng ngũ những trại súc vật chậm tiến nhất của thời kỳ hiện tại ( Bao gồm xếp hạng hộ chiếu, năng suất lao động, nợ quốc gia so với khả năng trả nợ, xếp hạng giáo dục, xếp hạng về quyền từ do của con người, xếp hạng về ô nhiễm, xếp hàng về chỉ số minh bạch… )

Vậy mà nghe đồn là cho tới giờ này, ở dinh chính phủ lộng lẫy của con Napoleon đệ V ấy, cái tháp Nhu cầu của GS Maslow vẫn đang ở trong tình trạng bị treo ngược.

Thỉnh thoảng, nó vẫn trở thành tài liệu học tập chính thức cho một số môn học lý luận để đào tạo những lãnh đạo tương lai của Trại Súc Vật Đông Lào.

Tác giả: Từ Liên.

Truyện ngụ ngôn – Con Dacosa bị bịnh. Tác giả: Từ Liên.

Truyện ngụ ngôn – Con Dacosa bị bịnh. Tác giả: Từ Liên.

Ông Aesop có một câu chuyện ngụ ngôn rất nổi tiếng có tên là: “Con sư tử bị bịnh”.

Câu chuyện đó như sau:

Sư tử là chúa tể rừng xanh, nó thường xuyên bắt nạt những con thú nhỏ bé khác trong khu rừng. Những con thú nhỏ yếu ớt, nhỏ bé, hiền lành không dám gì chống lại con sư tử to lớn, hung dữ.

Một bữa nọ, trời nóng nực, con sư tử già thấy mệt mỏi, nó đói nhưng không muốn ra ngoài kiếm ăn, Nó liền nghĩ ra một kế để “Bữa tối tự đến với mình mà mình chẳng phải tốn chút công sức nào cả”.

Con sư tử trở vô trong nhà thay một một bộ đồ Pyjama kiểu của bịnh nhân, nét mặt tỏ ra mệt mỏi và yếu ớt, toàn thân nó run rẩy … Tin đồn lan nhanh, chẳng mấy hồi, lũ muông thú tập trung trước cửa nhà nó. Lúc đầu, chúng cẩn trọng đứng xa nhìn nó. Sư tử chờ cho tất cả các con thú nhìn thấy bộ dạng yếu ớt, bịnh hoạn của nó, rồi nó thở dài đi vô nhà nằm lên giường đắp mền.

Các loài thú tự nhiên thấy cảm thương cho nó. Có một vài con nói với nhau: ông ấy bịnh rùi, chúng ta nên tới thăm ông ấy, dù gì ổng cũng là chúa rừng …

Chỉ có mỗi con Cáo là tiếp tục quan sát và mỉm cười ranh mãnh … Nó nói với các con thú khác: Các bạn hãy cẩn thận nha, Sư tử có thể ăn thịt chúng ta đó …

Có một vài con thú khác đồng tình và bỏ đi.

Trong khi các con vật khác đang lưỡng lự thì Con Bò muốn tỏ sự dũng cảm của mình liền nói: Đúng là đồ nhát gan. Ông Sư tử đang bị bịnh và tôi sẽ đi thăm ổng.

Nói rồi con Bò vô thăm con sư tử. Sau đó, con bò hổng khi nào quay trở ra nữa.

Rồi xuất hiện tin đồn là con Bò được con sư tử tiếp đãi long trọng và cám ơn lòng tốt của con Bò…

Bữa sau, con Heo bắt chước con Bò, và nó cũng không trở ra …

Bữa sau nữa, Con Dê, rồi con Vịt, con Thỏ lần lượt vô thăm con sư tử, không thấy có con nào trở ra hết.

Chỉ có con cáo vẫn chưa chịu bước vô hang thăm con Sư tử. Nó vẫn đứng thật xa ngôi nhà. Tuy nhiên, để không thất lễ với con Sư tử, nó đứng từ xa hỏi …

Thưa ông Sư tử, ông có khỏe không ạ?

Từ trong nhà, con sư tử nói yếu ớt vọng ra ngoài: Ta mệt lắm, cáo ơi, sao anh không bước vô đây thăm ta, hỡi bạn của ta?

Con cáo vẫn đứng ở ngoài cửa, nó dõng dạc đáp lời con Sư tử:

Bởi vì tôi không phải là kẻ bắt chước những con vật khác thưa ngài. Tôi đã nhìn thấy rất cả những dấu chân đều bước vô nhưng tôi không hề thấy có dấu chân nào ĐI RA cả.

Vậy là, nhờ vào sự quan sát sắc bén, Cáo nhận ra tất cả các con vật khác đều đi vô trong hang và trở thành bữa ăn cho con Sư tử, nó quyết định không bắt chước đám thú đó….

Bữa nay, ở khu rừng xứ Đông Lào, muông thú từ gần thế kỷ nay bị cai trị và bóc lột bởi một chúa tể rừng xanh tên Dacosa cùng bè lũ của nó, cũng đang nhìn thấy câu chuyện ngụ ngôn trên được lặp lại. Vì trong bối cảnh mới và ở khu rừng khác nên câu chuyện được đặt tên là: Con Dacosa bị bịnh.

Nguyên nhân là có một đại nạn bệnh dịch từ nhà láng giềng bốn tốt mười sáu chữ vàng lan tá lả mọi nơi trên thế giới rồi lan tới khu rừng Đông Lào, toàn bộ khu rừng bị phong tỏa, các con thú không thể đi kiếm ăn được ở những khu vực kiếm ăn truyền thống của nó, chúng được ra lệnh phải ở trong nhà. Các con thú khổ sở quá kêu trời.

Tuy nhiên, có những con thú rất chủ động và lanh lẹ, chúng tìm cách làm quen với môi trường mới, mở các đường ngõ, hẻm, địa đạo để giúp chính mình và đồng loại của mình.

Trong khi đó, cảm thấy rối bời và bất lực bởi cảnh bệnh dịch nguy hiểm lan tràn không thể kiểm soát, Con Dacosa không biết xử lí thế nào cho hợp lý, nó bèn giả bịnh, nằm rên hừ hừ trong trụ sở lộng lẫy của nó. Nó và toàn bộ bộ máy của nó đã được chích thứ vaxin xịn nhất do kẻ thù của nó ở một khu rừng khác viện trợ. Nó cũng đã chuẩn bị nhiều sơn hào hải vị đến nỗi ăn cả năm chưa hết, nên nó cứ bình thản mặc đồ bịnh nhân và nằm trong phòng máy lạnh nghỉ ngơi, tránh dịch bịnh.

Nó giao bộ Truyền thông của nó nhắn tin tới tất cả mọi số điện thoại của muông thú trong rừng Đông Lào: Tui đang bịnh nặng lắm, đề nghị chung tay giúp đỡ Dacosa và khu rừng vượt qua bịnh dịch bằng cách nhắn tin đóng tiền, số lần đóng là vô giới hạn.

Nó giao bộ Giao thông vận tải: Tăng tiền xăng dầu lên, ngân khố sắp cạn rồi.

Nó giao bộ Công Thương: Đóng cửa chợ truyền thống lại, bắt muông thú ra siêu thị nó chỉ định mua đồ.

Nó giao Công ty Điện lực: Tăng tiền điện lên, kinh tế ngừng trệ thì sẽ thiếu hụt tiền.

Nó giao bộ Y tế: Bắt toàn muông thú đi xét nghiệm, nhưng phải đóng tiền. Ai bị bịnh thì cứ bắt vô khu cách li nhưng phải bắt họ trả tiền.

Nó giao bộ Ngoại giao: Gởi thông tin đến Khúc ruột ngàn dặm ở các khu rừng nước ngoài, nhờ họ cứu trợ gấp cho rừng Đông Lào…

Nó lên các phương tiện truyền thông gào lên: Mong các muông thú thông cảm, chung tay với lãnh đạo khu rừng, chịu hy sinh lợi ích bản thân để khu rừng khỏi bịnh.

Các muông thú khác thấy nó yếu ớt như sắp chết, lại thấy nó nhún nhường kêu gọi, cảm ơn, liền sanh lòng thương hại, những con thú nghèo nhất và ít học nhất thực sự là những người dễ mủi lòng, và dễ bị lừa nhất…

Muông thú tranh nhau nhắn tin đóng tiền cho quỹ mua vaxin phòng chống bịnh dịch, giúp đỡ nhau để vượt qua bịnh dịch.

Muông thú kiều bào ở các khu rừng khác thấy bà con mình khổ quá, cũng quyên góp gởi tiền về, các bác sĩ, các nhà nghiên cứu muông thú ở trong và ngoài khu rừng cũng hăng hái đóng góp ý kiến trên các diễn đàn…

Phải nói là cái tài sản ngầm trong muông thú rừng Đông Lào cũng lớn thiệt, phải nói là cái tấm lòng dành cho quê cha đất tổ của họ mạnh mẽ thiệt.

Chỉ trong ít ngày, hàng chục ngàn tỷ đồng được quyên góp qua nhiều hình thức khác nhau. Phần mà con Dacosa hứa sẽ mua vaxin, nó đem gởi ngân hàng lấy lời…

Trên các phương tiện truyền thông, con Dacosa tung tin đồn có gói hỗ trợ cho dân 63 ngàn tỉ, 26 ngàn tỉ… vân vân, muông thú thấy tạm yên tâm…

Dịch bịnh vẫn lan tràn mà không có trợ giúp nào tới như lời hứa, toàn bộ muông thú dần dần kiệt sức, chết đói, chết khát, chết mòn vì bịnh dịch. Họ chỉ được nhận đồ ăn là lời hứa hão, và được nhận vaxin, tiền trợ cấp trên ti vi, báo đài…

Trong khi đó, mấy con át chủ bài cùng với con Dacosa cười hể hả bên bàn nhậu ê hề của chúng trong trụ sở ngầm lộng lẫy… Chúng nói với nhau.

Cái bọn muông thú xứ Đông Lào này ngu thiệt luôn, chúng không bao giờ đọc truyện của ông Aesop hay sao đó. Sao chúng không thấy tất cả mọi thứ chỉ có ĐI VÔ và chưa có cái gì ĐI RA vậy ta?

Quả thiệt là:

Tiền dân đóng vô mua vaxin, đã được mang vô gởi ngân hàng lấy lãi, dân đang phải trả tiền xét nghiệm và các khoản tiền cách li bằng tiền túi của dân.

Các nhà khoa học đã đóng góp rất nhiều ý kiến hữu hiệu, nhưng cuối cùng thì vẫn chỉ có ý chỉ của con Dacosa là được thi hành…

Thuế dân vẫn đóng không thiếu một đồng, điện, nước, xăng vẫn trả đủ, mà chưa thấy có đồng hỗ trợ nào tới với dân chúng…

Chánh phủ nào nhân dân đó. Chánh phủ là sư tử thì phải chăng Dân nên học cách làm Cáo đi thôi!

Tác giả: Từ Liên.

Giá trị hiện thực trong tác phẩm “Trại Súc Vật”. Nguồn: Từ Liên.

Chủ nghĩa xã hội không thể tồn tại mà không có tiền và không có khả năng sản xuất được.

Bài văn của tương lai: Hãy phân tích giá trị hiện thực trong tác phẩm “Trại Súc Vật” của nhà văn George Orwell…

Bài làm:

Tác phẩm trại súc vật của nhà văn George Orwell được in lần đầu tiên được in ở nước Anh vào ngày 17/08/1945, một năm sau thì được in ở Mỹ.

Mặc dầu được giới thiệu ngay sau chiến tranh thế giới lần thứ hai, thời điểm giấy in còn rất thiếu, nhưng cho đến khi tác giả mất vào năm 1950, tác phẩm này đã được in 25.500 cuốn ở Anh, và 590.000 cuốn tại Mỹ, một con số kỷ lục ngay cả khi so sánh với những cuốn tiểu thuyết vĩ đại cùng thời kỳ. Tạp chí Time xếp cuốn truyện vào danh sách 100 những cuốn tiểu thuyết hay nhất bằng tiếng Anh trong khoảng thời gian từ năm 1923-2005.

Hiện nay, cuốn tiểu thuyết này vẫn tiếp tục được in và xuất bản dưới bản in giấy và bản điện tử và được bán ở các nhà sách truyền thống cũng như các nhà sách trên mạng.

Ở Việt Nam, năm 2010, NXB Vô Danh và NXB Giấy vụn (NXB ngầm) đã dịch và in cuốn sách này dưới tên Trại Súc vật. Sau đó vài năm, NXB Tri Thức, Hội Nhà Văn và NXB Nhã Nam đã cho in cuốn tiểu thuyết dưới tên gọi “Chuyện ở Nông trại”.

Mặc dù cuốn sách mượn góc nhìn của súc vật để mô tả về cuộc sống dưới thời kỳ xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô trước năm 1945, nhưng nó vẫn bị xem là tác phẩm cấm kỵ ở Việt Nam. Các nhà cầm quyền Việt Nam đã thu hồi và cấm xuất bản tác phẩm này. GS Chu Hảo, người chủ trương dịch và giới thiệu tới độc giả Việt Nam những tác phẩm mang tính chất tiến bộ đã mất chức, bị kỷ luật, bị khai trừ khỏi Đảng vinh quang muôn năm, nghe đồn có liên quan tới cuốn tiểu thuyết này.

Dù vậy, cuốn sách này vẫn được ngấm ngầm truyền tay và in lậu nhiều lần, dưới nhiều hình thức khác nhau trong cộng đồng độc giả người Việt Nam, và có lẽ là cả những dân tộc bị áp bức dưới ách của chủ nghĩa độc tài, toàn trị, chuyên chế trên khắp thế giới, điều đó là một minh chứng thuyết phục cho việc tác phẩm vẫn có giá trị hiện thực rất lớn, điều đó khiến em nghĩ rằng có nghĩa là ở đâu đó vẫn có rất nhiều những “con người” còn rất khao khát tự do, muốn thoát khỏi kiếp bị cai trị bởi những con vật đang trên đà tiến hóa thành con người.

Và ở đâu đó, vẫn có những nhà độc tài cùng bè lũ nửa vật nửa người, bốn chân nhưng đang tập đi hai chân, tập ăn trên bàn ăn và ngủ trên giường của con người, chúng còn sướng hơn nhiều những con người thực thụ khác, nhưng chúng vẫn luôn luôn lo sợ, run rẩy cho số phận của họ, lo sợ rằng một ngày nào đó, những con người đang “bị súc vật hóa” kia bỗng tỉnh ngộ, đoàn kết lại, ý thức được sức mạnh của họ, lấy lại được nhân phẩm và danh dự của họ …

Khi đó, sẽ có những cơn sóng thần ngấm ngầm và mạnh mẽ dâng lên, quét sạch cái nông trại dơ bẩn của bọn súc vật ngu độn và tàn nhẫn.

Thời gian là nhanh hay chậm, cơn sóng thần lớn hay nhỏ, phụ thuộc vào một phần vào việc có nhiều hơn hay không những độc giả sẽ tìm đọc cuốn sách này, giới thiệu cho những người thân của mình, và mạnh dạn thảo luận những vấn đề của cuốn tiểu thuyết đặt ra, ở một phạm vi nào đó …

❀❀❀

Để phân tích về tính hiện thực của tiểu thuyết trên, em xin phép tóm tắt lại tác phẩm để độc giả có thể nắm được những ý chính như sau:

Câu chuyện diễn ra ở một trang trại của ông chủ Jones, một điền chủ nhỏ, có tự do, không bóc lột ai cả. Ông sống bằng lợi tức do lao động của mình tạo ra trên chính mảnh đất của mình. Cụ thể là, ông chăm sóc cho các động vật nuôi, chăm sóc cho ruộng vườn.

Rồi một ngày, một sinh vật mới hoàn thành quá trình tiến hóa có một nửa, một nửa heo, một nửa người, tên là Old Major, có lẽ do sống lâu nên có chút hiểu biết, có lẽ nó đã nghe lóm câu được câu chăng của một loại bí kíp Macxit – Leninit ở đâu đó, nó sanh lòng ganh tỵ với con người, nó tuyên truyền với các con vật khác là chúng phải sanh ra để làm việc cực nhọc cho con người, nhưng con người lại bóc lột chúng, nô dịch chúng.

Những tuyên truyền này giống y như những nhà tư tưởng cộng sản xuất thân từ bần cố nông, không được học hành, từ đời này qua đời khác phải đi làm thuê làm mướn để có cái ăn, nói về những ông chủ “tư bản” của mình trong thời kỳ đêm trước Cách mạng tháng 10. Học thuyết của họ rao giảng rằng phàm đã là nhà giàu thì tuyện nhiên không phải là do họ giỏi, họ biết tính toán, biết sử dụng nguồn lực lao động và tài chính hợp lý, biết công nghệ để làm ra sản phẩm bán lấy tiền, mà chỉ đơn giản là họ đi ăn cướp của người khác. Mà em cũng không hiểu những người bần cố nông nghèo tới quần áo không có để mà mặc như vậy thì các ông chủ tư bản có thể cướp được ở họ cái gì, họ đi làm mướn thì người ta ít nhiều cũng phải trả công cho họ vậy, vậy mà họ cứ ra rả nói rằng phải bắn chết, giết chết bọn tư bản, vì bọn tư bản cướp đồ của họ. Em đang nghĩ rằng phải chăng là ông Mác cả đời sống trong nghèo khổ nên có lúc nào đó ổng đã bất mãn nên mới nói vậy không? Mà ổng nghèo thì cũng do khả năng của ổng có vậy thôi, ổng lại đông con cái, mà thiệt sự em cũng không biết có ai cướp được của ổng cái gì không nữa.

Con động vật tiến hóa dở chừng đó sau đó chết đi, nhưng hậu bối của nó là con heo trẻ Napoleon lại thấy say sưa với giấc mơ mà nó để lại, giấc mơ về một ngày toàn bộ súc vật không phải lao động, nhưng vẫn được hưởng theo nhu cầu vô hạn của chúng. Nó đã kích động, đe dọa được những con vật khác, nhờ vào việc liên tục nhắc nhở thân phận súc vật của chúng, khiến chúng từ từ cảm thấy nhân phẩm bị xúc phạm, danh dự bị tổn thương, và sinh ra lòng căm thù mù quáng đối với ông chủ của mình, chúng đã tiến hành một cuộc cách mạng lật đổ ông chủ Jones, đuổi ông ra khỏi trang trại, may mà ông và bà vợ của ông đều chạy thoát.

Con heo Napoleon với một con nữa đã học lỏm từ những cuốn sách vỡ lòng của con ông Jones, nên chúng cũng biết viết, biết đọc… Chúng xóa chữ “Điền Trang” của ông Jones đi và viết chữ “Trại Súc Vật” treo lên trước cổng trang trại, kèm theo bảy điều răn chúng nghĩ ra:

  1. Tất cả những loài hai chân đều là kẻ thù (toàn bộ thế giới tư bản, các nhà tư bản, trí thức, địa chủ, thương nhân, người làm nghề tự do )
  2. Tất cả những loài bốn chân hoặc có cánh đều là bạn (toàn bộ thế giới Cộng Sản, vô sản, nô lệ, các động vật)
  3. Không con vật nào được ngủ trên giường (Cán bộ phải là nô bộc của nhân dân, cùng ăn, cùng ở, cùng làm với nhân dân)
  4. Không con vật nào được mặc quần áo (chủ trương trở về thời công xã nguyên thủy??? Lý tưởng của Chủ nghĩa cộng sản nhìn chung là cũng khá gần với thời công xã nguyên thủy )
  5. Không con vật nào được uống rượu (không được ăn ngon, mặc đẹp, không được suy đồi?)
  6. Loài vật không được giết hại lẫn nhau (phải thương yêu nhân dân)
  7. Mọi con vật sinh ra đều bình đẳng (không có giai cấp, không có bóc lột) (Trích tác phẩm, phần diễn giải trong ngoặc là của học sinh)

Sau khi chúng viết xong, tất cả phải học thuộc như học sinh Trung Quốc phải học những điều bác Mao dạy, giống như học sinh xứ Đông Lào phải học những điều răn của ai đó.

Chúng lập ra quốc ca, lấy tên là “Súc sinh Anh quốc“, có nghi lễ chào cờ và hát quốc gia mỗi đầu tuần….

Chúng lập ra các ban bệ, xây dựng hệ thống cai trị mới thay cho những gì ông Jones từng làm.

Trong khoảng thời gian đầu, mọi việc diễn ra khá suôn sẻ, các con vật vui vẻ hưởng thụ thành quả của chúng, men say chiến thắng khiến bọn chúng hăng say lao động, tin rằng chúng đã tạo ra một phép màu, phép màu xã hội chủ nghĩa ở trại súc vật ..

Bọn súc vật tổ chức ra các phong trào xóa mù chữ, tuy nhiên, vì bản thân chúng cũng không học hành bao nhiêu, thêm vào đó, chúng cũng lo sợ bọn súc vật biết chữ sẽ nhanh chóng trở nên thông minh và chống lại chúng, nên phong trào chỉ dừng lại với thành tựu cao nhất là đọc thuộc bảy điều răn, được xem như cương lĩnh chính trị của chúng. Những con heo đọc thêm được lãnh tụ, để chứng tỏ tính ưu việt của mình, chúng tìm đọc thêm các học thuyết cai trị Cộng Sản, nhưng vì trình độ văn hóa có hạn, nên chúng cũng chỉ biết lặp lại những gì mà những lãnh tụ cộng sản trước đó đã tuyên truyền một cách máy móc… Những cuốn sách này giúp chúng vẽ ra cho đám quần chúng ít học những tương lai thịnh vượng đầy ảo tưởng và huyễn hoặc bằng những từ ngữ rất mượt mà, làm theo năng lực hưởng theo nhu cầu, toàn (dân) được tự do ngôn luận, tự do học hành, tự do họp nhóm hội, tự do tôn giáo, công nghiệp hóa, hiện đại hóa…, năng suất lao động sẽ sớm vượt tất cả thế giới…

Phần lớn các con vật được thúc đẩy bởi các mĩ từ từ các lãnh tụ tối cao, lao đầu vào lao động hăng say, tất cả tài sản chúng thống nhất nộp về kho cho lũ heo lãnh tụ và tay sai quản lí ….

Lũ heo lấy căn phòng đẹp nhất của khu nhà, lập làm sở chỉ huy.

Con cái của các con vật khác sanh ra, bị chúng bắt đem tới trường học nhồi sọ chúng lập ra riêng, để dạy lũ súc vật con về lòng biết ơn và chúng cũng đòi hỏi ở bọn này sự thần phục vô điều kiện đối với các lãnh tụ cách mạng. Chúng còn lập ra một ủy ban như Ban Tuyên giáo và cử con Chỉ Điểm đi làm công tác tư tưởng cho những con vật khác về ý muốn của các vị lãnh tụ.

Chúng đề ra các kế hoạch theo thời gian và bắt các con vật khác thi hành…

Rồi một ngày, một số con vật phát hiện ra, lũ heo không phân chia tài sản chung theo nguyên tắc bình đẳng, chúng lấy trộm sữa bò và những trái táo ngon nhất trộn vào cám và ăn riêng trong phòng chúng …

Khi có những lời phàn nàn, chúng liền cử Ban Tuyên Giáo của chúng đi trấn an quần chúng nhân dân súc vật rằng, chúng phải ăn ngon và đủ chất để đảm bảo sức khỏe, vì chúng phải gánh vác vai trò lãnh đạo trại súc vật.

Một vài những bất bình và hoài nghi bắt đầu xuất hiện trong đám quần chúng súc vật…

Bọn lãnh tụ nhanh chóng nhận ra, chúng bắt đầu phải nghiên cứu những sách vở về cách tổ chức bộ máy độc quyền hiệu quả, cách thức tiến hành các chiến dịch đàn áp quy mô lớn, lập ra bộ máy công an, an ninh để dể trấn áp tinh thần bọn súc vật, một trong những cuốn sách đó là cuốn sách viết về các chiến dịch của nhà độc tài Julius Ceasar.

Chúng bắt đầu lập ra các đội chỉ điểm, đàn áp, thủ tiêu, thanh trừng những con vật biết sự thật về cuộc sống xa hoa lén lút của chúng, có ý chống đối chúng hay kể cả những người có khả năng được nhiều người khác yêu mến, vì sự tử tế, tốt bụng, chăm chỉ của họ, vì chúng luôn luôn muốn chúng phải là số 1 trong mắt mọi người.

Khi bộ máy này lớn dần lên, việc phân chia quyền lực, uy lực và những ưu tiên của lãnh tụ đã trở nên quá rõ ràng, thì ngay chính trong nội bộ của chúng cũng nảy sinh sự nghi ngờ lẫn nhau, tình trạng chia phe phái ngày càng trở nên kịch liệt giữa những kẻ đứng đầu.

Khi một con trong bọn chúng tuyên bố sẽ xây dựng những công trình vĩ đại như Cối Xay gió lớn với những động cơ hiện đại, thì đã có sẵn một nhóm khác chống đối, gây rối, và cuối cùng Kỹ sư vĩ đại của dự án này là con Tuyết Tròn đã vong mạng, công trình tan hoang.

Nhân chuyện này, con Napoleon liền đổ ngày rằng con Tuyết Tròn đã đánh cắp dự án Cối xay gió của mình, nên nó đáng bị thanh trừng. Để trấn áp sự bất bình của các con vật khác, con Chỉ Điểm đã ra mặt tuyên truyền luận điệu về việc phải trừng phạt kẻ phản động Tuyết Tròn, và lũ chó con do đã bị chúng đã nhồi sọ, huấn luyện từ bé để làm tay sai cho chúng, nay đã trở thành công an, liên tục sủa nhặng xị hoặc gầm gừ, bảo vệ chúng.

Sau đó, để tiếp tục công trình này, con Napoleon bắt lũ súc vật lao động, cũng chẳng kém ông chủ Jones hồi xưa, để lấy thành tích khoe mẽ.

Nhưng, tới lúc đó, chúng mới nhận ra rằng chúng thiếu đủ thứ: Dây thừng, dầu đốt, đinh, dây thừng, bánh xe, sắt làm móng ngựa, phân bón, cuốc, xẻng. Chúng không thể sản xuất được và không có tiền mua. Chủ nghĩa xã hội không thể tồn tại mà không có tiền và không có khả năng sản xuất được.

Con Napoleon đề xuất giải pháp: Trại Súc Vật sẽ phải buôn bán với trại láng giềng: Chúng sẽ đổi cỏ, lúa mì, trứng gà, sữa bò để lấy những thứ cần thiết …

Tới lúc này, một số con vật phản đối nói rằng, chúng đã từng họp và đưa ra quyết định: không quan hệ với với con người, không tham gia buôn bán, không sử dụng tiền, xã hội chủ nghĩa mà lại, sao lại có chuyện chơi với tư bản, tham gia buôn bán như tư bản như vậy?

Tới lúc này, toàn bộ ban lãnh tụ trở mặt như trở bánh tráng, Ban Tuyên Giáo của con Chỉ Điểm đi vòng quanh với những bầy chó gầm gừ và cam đoan rằng điều đó chưa hề được biểu quyết và thông qua, đó là chuyện bịa đặt, có lẽ là do bọn phản động gieo vào đầu óc chúng chứ nó không hề được ghi chép ở đâu hết.

Các con vật khác không đồng ý, không tin, nhưng khi bị Ban Tuyên Giáo hù dọa, khủng bố, cuối cùng chúng đành im lặng …

Chúng bắt đầu cắm đầu làm việc như các nô lệ để thỏa mãn những tham vọng ngày càng điên khùng của đám heo lãnh đạo.

Để hoàn thành những tham vọng ngày càng lớn của bọn lãnh tụ, chúng phải đề ra các chỉ tiêu này nọ, gà vịt phải nộp bao nhiêu trứng trong thời gian bao lâu, bò phải nộp bao nhiêu sữa, không cần biết bọn súc vật sẽ ăn cái gì để sản xuất ra bằng đó trứng hay sữa …

Rồi cũng tới một ngày, lao động của các con vật không thể thỏa mãn nhu cầu không giới hạn của bọn heo lãnh đạo và bè lũ tuyên giáo, công an của chúng. Năng suất lao động của các con vật từ từ sụt giảm do những nghi ngờ tiếp tục được rỉ tai nhau, lan tràn trong tại.

Rồi cái gì xảy ra đã phải xảy ra. Nạn đói bắt đầu đe dọa nông trại.

Ngay lập tức, Ban lãnh đạo của trại súc vật đã cử ban tuyên giáo đi tuyên truyền rằng lương thực vẫn còn đầy đủ, không có chuyện có nạn đói, để trấn an các súc vật khác, và ngăn ngừa các cuộc nổi loạn. Bộ máy chỉ điểm, công an, dân phòng của trại súc vật được giao làm nhiệm vụ cật lực để bảo vệ cho bọn lãnh đạo giờ đã không dám đi ra khỏi cửa. Chúng phao tin đồn khắp nơi là nạn thiếu lương thực là do có bọn phản động động đột nhập vô trại và đánh cắp tài sản của trại, bọn công an của đám súc vật thậm chí còn bắt được mấy tên trộm, tra tấn cho tới khi chúng chịu nhận tội mới đem ra xử tử hoặc giam cầm làm gương… Mọi việc tạm lánh xuống, đám súc vật tin rằng hết lượng thực là do bọn trộm chứ không phải do thực phẩm thật sự đã khan hiếm do nhu cầu vô hạn của bè lũ lãnh tụ.

Rồi một ngày có các con vật phát hiện ra, bọn heo lãnh tụ đã leo lên giường của con người ngủ, với các loại ra mền sang trọng, chúng tập ăn uống trên bàn như con người, với các chế độ lương thực đặc biệt, và chúng tuyên truyền rằng “Tất cả các con vật sinh ra đều bình đẳng, nhưng Có một số con vật thì bình đẳng hơn những con khác”.

Tuy nhiên, do ít học, lại do không có một chỗ nào để bấu víu, các lãnh tụ thì thẳng tay khủng bố đàn áp khốc liệt những con vật dám lên tiếng, những con vật quần chúng dẫn dần mất hết ý chí chiến đấu, chúng run sợ, khuất phục, gà phải nộp tất cả mọi cái trứng của nó, bò phải nộp những giọt sữa cuối cùng… Các con vật lao động trong một bầu không khí khủng bố, lo lắng, nghi ngờ lẫn nhau, không hiểu chuyện gì xảy ra…

Những giấc mơ cộng sản, xã hội chủ nghĩa, thịnh vượng, bình đẳng và tự do mà chúng đã được hứa hẹn bỗng chốc tan thành mây khói… Chúng thậm chí tệ tới mức chúng không thể đoàn kết như ngày xưa, chúng nghi ngờ lẫn nhau, và sợ hãi mọi con khác xung quanh, không biết con nào là chỉ điểm, con nào sẽ hại mình. Chúng không hiểu sao chúng làm việc tới kiệt lực mà vẫn không bao giờ đủ nhu cầu cho một nhúm lãnh đạo súc vật nhỏ đang cai quản chúng…

Con Napleon, do lo sợ sự nổi loạn, giờ đây, mỗi lần ra ngoài, sẽ luôn có một bộ máy công an khủng bố đi kèm bảo vệ nó, ngoài ra, còn có bọn tuyên giáo đi trước tung hê “Lãnh tụ của chúng ta, đồng chí Napoleon”, nghe cứ như chúng thuộc về một loài khác, một giai cấp khác, dù nó chính là con đã tuyên bố xóa bỏ giai cấp. Những câu tung hê đi kèm theo chúng mỗi ngày như “Dưới sự dẫn dắt của đồng chí Napoleon, lãnh tụ của chúng ta, tôi đã đẻ được năm quả trứng trong sáu ngày”, hay “Nhờ sự lãnh đạo sáng suốt của đồng chí Napoleon mà dạo này nước mới ngọt làm sao. Có vô vàn những bài thơ ca ngợi chúng là cha, là mẹ, là vầng thái dương… Chẳng con súc vật nào còn đầu óc để nhớ tới ông, bà, cha, mẹ, tổ tiên của chúng nữa.

Bọn heo lãnh tụ thấy vậy, chúng lại tiến thêm một bước nữa, chúng viết lại lịch sử của trại, xuyên tạc lịch sử, xóa tên, bôi nhọ các vị anh hùng của trại, chỉ tuyên dương một mình chúng, để bọn súc vật chỉ nhớ tới một mình chúng.

Chúng câu kết với bọn kẻ thù xung quanh để đàn áp các súc vật khác trên quy mô lớn hơn, chúng cấu kết thành bè lũ để bóc lột sức lao động của các con vật trong trại, và chúng tham nhũng toàn bộ số tiền có được do buôn bán bất hợp pháp để tiêu xài cho cuộc sống xa xỉ của chúng. Nếu có ai đó phát hiện ra, chúng liền tìm cách đổ lỗi cho tất cả những bọn phản động khác, chúng quy tội cho đám phản động đối với tất cả những gì mà chúng không làm được cho đám súc vật kia như lời chúng đã hứa. Chúng dựng ra một đội quân ảo những người mà chúng tuyên truyền rằng luôn chống đối chúng.

Khi chiến tranh giữa các nông trại xảy ra, chúng đẩy bọn súc vật khác ra trận, để bọn chúng chết, bị thương, tàn tật, và chúng giành lấy công chiến thắng, chúng bắt các con vật khác biết ơn chúng, chỉ nhờ các lãnh tụ vĩ đại mà chúng mới chiến thắng…

Để cho các con vật khác tin chắc rằng chúng sắp dẫn dắt mọi con vật tới với nhà nước lý tưởng mà chúng đã hứa hẹn. Chúng cũng tổ chức bầu cử rầm rộ. Kết quả là, Con heo Napoleon trở thành tổng thống, tuyên bố thành lập nước Cộng Hòa Súc Vật, với kết quả bầu cử là nó được bầu với 100% số phiếu (Nó là ứng cử viên duy nhất).

Rồi cuộc sống cứ qua đi…, đám súc vật chẳng còn nhớ gì tới lịch sử, văn hóa, quyền súc vật của chúng nữa. Chúng đều cúi đầu sống như nô lệ.

Đời sống của trại mỗi ngày một khó khăn hơn, các động vật mất động lực lao động, tự do bị bóp nghẹt, thiếu ăn và nghèo khổ khiến đầu óc chúng mụ mẫm đi, không còn thèm tư duy hay suy nghĩ nữa, lúc nào chúng cũng chỉ có nỗi sợ cái đói và nỗi sợ bị bắt bớ đe dọa, chúng đã hoàn toàn bị khuất phục. Những con vật trung kiên nhất và tử tế nhất như con Chiến Sĩ cũng bị lao động khổ sai, đói ăn, và bầu không khí khủng bố bào mòn, khi chúng gục ngã, bọn súc sinh lãnh đạo đem bán nó cho lò mổ, chúng lừa gạt đám súc vật khác là chúng đưa con Chiến Sĩ đi chữa bệnh. Sau đó, chúng làm đám tang thật lớn cho con Chiến Sĩ và đọc điếu văn tôn vinh nó khiến tất cả những con vật khác xúc động rơi lệ.

Lũ con nít sanh ra trong trại súc vật hoàn toàn bị nhồi sọ. Tụi nhỏ này chỉ còn nhớ tới thủ lĩnh heo Napoleon và bè lũ công an, tuyên giáo do nó xây dựng lên, chúng hết lòng ca tụng và bảo vệ các lãnh tụ Heo.

Rồi một ngày, nhận thấy sự khuất phục của đám súc vật đã trở nên rõ ràng, khi đó, bọn lãnh tụ heo và bè lũ súc sinh cũng không cần phải che dấu tội ác của chúng nữa.

Những con heo đốc công mang roi ra ngoài đồng để quất những con vật khác, hối thúc chúng làm việc.

Chúng ngang nhiên buôn bán hàng lậu xa xỉ phẩm, chúng học cách uống rượu của con người, chúng sửa lại điều răn cho phù hợp với sở thích uống rượu của chúng. Chúng tập đi hai chân và mặc quần áo như con người

Những con heo thủ lĩnh mua các thiết bị điện tử hiện đại, mua báo, mua tẩu thuốc, nhậu nhẹt, đánh bài, học cách ăn gian, mời con người tới bàn bạc chuyện làm ăn, y như những nhà tư bản trước kia chúng từng chửi rủa và lật đổ họ,

Các con vật khác ngơ ngác, yên lặng, chúng không còn phân biệt được đám súc vật lãnh tụ với con người, chúng không còn hiểu tại sao mọi việc lại thành ra như vậy, chúng mơ về thời kỳ thanh bình sống dưới quyền của ông chủ Jones, như mơ về một thời đã xa lắm rồi….

Liệu chúng có đang chờ đợi một tia sáng lóe lên ở đâu đó trong đám quần chúng súc vật không? Một làn gió mới? Một phép màu để có thể đưa những con súc vật lãnh đạo kia trở về đúng vị trí của chúng, và đưa những đám súc vật đang chịu đọa đầy này trở về với cuộc sống thanh bình của chúng như trước kia?

Câu chuyện tạm kết thúc ở đây, một cái kết mở, dành cho những người biết suy ngẫm có thể viết tiếp cái kết mà họ mong đợi.

❀❀❀

Sau khi đọc xong câu chuyện này thì em nhận thấy câu chuyện đúng là có giá trị hiện thực sâu sắc. Không cần phải nhìn về quá khứ, cũng không cần phải tìm ở tương lai xa xôi, cũng không phải đi đâu đó xa xôi để tìm kiếm. Đây thực sự là một câu chuyện đã xảy ra ngay tại xứ xở mà em đang sống, vào thời kỳ này.

Đất nước em đã từng có một cái tên rất ngắn gọn, rõ ràng, hiền dịu trước khi nó chuyển qua một cái tên rất dài và đậm hương vị chính trị. Cứ như lũ súc vật kia đã thay cái bảng có chữ viết “Trang Trại” thành “Trại Súc Vật” vậy.

Người dân của em đã từng được hứa hẹn về một nhà nước vô cùng lí tưởng, với quyền tự do, của cải ê chề, nhu cầu thoải mái, các phúc lợi xã hội sẽ không thua kém bất kỳ một nước tư bản nào… Nhưng cho tới thế kỷ XXI rồi, xứ của em vẫn đội sổ trong tất cả mọi thành tựu của thế giới văn minh, từ thành tựu kinh tế, y tế, khoa học, kỹ thuật lẫn quyền con người. Từ năm này qua năm khác, nhà nước và chính phủ của em vẫn phải lê lết đi ăn xin viện trợ của hết nước tư bản giãy chết này tới nước tư bản giãy chết kia.

Những lãnh tụ của đất nước em, hình như do nhiều chấn thương nặng của lịch sử để lại, cũng có trình độ học vấn chỉ vừa đủ để đọc các học thuyết Mác-Lê một cách sáo rỗng, giáo điều, y như những gì họ được truyền lại bởi hai anh lớn Liên Xô và Trung cộng. Những gì họ tuyên truyền không ngừng nghỉ trên quê hương của em ngày nay, là những lí tưởng đã sụp đổ, chết giãy hoặc đang được sử dụng bởi những nhà ngụy biện giỏi nhất thế giới ở một vài nơi địa ngục trần gian trên địa cầu này.

Con em của người dân xứ em buộc phải tới trường và bị nhồi sọ bởi những lí thuyết xơ cứng, giáo điều, cuối cùng chúng không nhớ về lịch sử và những anh hùng của dân tộc nữa, tiếng đầu lòng chúng gọi “Stalin“, “Bác Hồ ta đó chính là bác Mao“, chúng sẵn lòng tố cha mẹ, anh chị chúng nếu họ lên án chính quyền của họ.

Đang đại dịch Covid, Đảng và Nhà nước của nước em vẫn tiếp tục đề ra chỉ tiêu kế hoạch này nọ, kế hoạch diệt người dân, kế hoạch phải bắt được bao nhiêu người dân ra đường một ngày để thu cho hết tiền phục vụ cho bộ máy thống trị của họ.

Nếu có ai đó lên tiếng phản đối họ hay vạch trần những sai trái của lãnh tụ, thì ngay lập tức có bộ máy tuyên truyền, chỉ điểm, công an, an ninh chìm nổi đàn áp và bắt họ vô tù, khủng bố tinh thần của họ, tìm mọi cách khuất phục họ, khiến kẻ khác nhìn vô thôi cũng sợ.

Tất cả những gì xảy ra ngoài ý muốn của họ, tất cả những gì họ hứa mà không làm được cho người dân, họ lại đổ lỗi cho tụi phản động. Họ dựng lên một hàng rào phản động để biện minh cho những thất bại của họ, họ bắt nhốt, cầm tù, tra tấn những người yêu nước chân chính như con Chiến Sĩ để hù dọa những người còn lại.

Nếu có ai đó muốn làm việc tốt cho người dân, đứng ra sáng kiến này nọ, mở hội từ thiện tương thân tương ái lẫn nhau, mà không cho họ treo cái băng rôn mặt trận tổ quốc hoặc đoàn phường đoàn quận lên thì ngay lập tức họ tới làm khó dễ. Họ bắt phải treo cái tên họ lên, mặc dù họ không góp một đồng một hào vô đó, họ cướp công của người dân y như đám Heo lãnh tụ và bè lũ chó của chúng đã làm trong Trại Súc Vật.

Họ hô hào người dân tiết kiệm, chung tay với nhà nước, họ kêu ngân sách nhà nước đã cạn, nhưng họ vẫn đem máy bay rước các đoàn đại biểu đi dự hội nghị giữa tâm bão Covid đang hoành hành, họ vẫn ăn sơn hào hải vị, ngồi xe sang, xài vaxin loại tốt nhất được các nước tư bản giãy chết viện trợ.

Người dân ra ngoài mua ổ bánh mì, cái bắp họ cũng phạt tiền, mà tiền đó đối với một xứ thiên đàng như cái xứ mà em đang ở thì nó là một khoản tiền lớn kinh khủng, cả một gia đình có thể sống trong một tháng dịch.

Cũng như Trại Súc Vật, họ cũng nói rằng: Tất cả con người sinh ra bình đẳng, nhưng rõ ràng có một nguyên tắc thứ hai giống như trong Trại Súc Vật mà họ tự thiết lập với nhau, Có một số con vật bình đẳng hơn một số con vật khác.

Họ cũng là những giống người đang tiến hóa giống như những con lãnh tụ Heo và bè lũ an ninh, tuyên truyền của nó trong Trại Súc Vật. Họ hô hào đi lên Cộng sản chủ nghĩa, nhưng họ thì hoàn toàn học theo lối sống của các nhà tư bản giãy chết, họ xài hàng hóa của tư bản giãy chết (như các con vật xài đồ của loài người), họ đưa con cái đi học bên tư bản giãy chết, và sau khi ăn cướp được thiệt nhiều tiền của người dân xứ con thì họ cũng kiếm đường đi qua hẳn các nước tư bản giãy chết, y như những con heo lãnh tụ cuối cùng đã hết sức nỗ lực để thành một phần của thế giới loài người.

Cuối cùng thì chưa bao giờ em thấy tác phẩm này nó có giá trị hiện thực tới như vậy, ở ngay cái xứ sở mà em đang sống, và vào thời kỳ này, tức là cách xa gần 80 năm kể từ khi cái ông nhà văn George Orwell cho xuất bản tác phẩm này lần đầu tiên.

Em đã từng nghĩ rằng trong suốt 80 năm ấy, bọn lãnh tụ như con Napoleon cùng bè lũ của chúng hẳn cũng đã học thêm được nhiều điều hoặc cải thiện thêm đầu óc của chúng cho phù hợp với loài người. Nhưng em nhận ra là mình đã suy nghĩ không đúng, trong suốt thời gian đó, các lãnh tụ kiểu con Napoleon đã không cải thiện được hầu hết những điều kiện mà chúng đã tuyên truyền cho những người dân ít học, nghèo khổ thời bấy giờ. Có thể là do di truyền, nhưng cũng có thể là do cái gì đó khác nữa…

Bằng chứng là hiện nay ở xứ Đông Lào của em, những lãnh tụ kiểu như con Napoleon đó vẫn như từ trong những trang sách của nhà văn George Orwell mà em đã tóm tắt ở phần trên, bước ra ngoài cuộc đời thực và cai trị dân chúng, hình dạng chúng thì có khác, nhưng đầu óc, chính sách cai trị và đàn áp, thì dường như không có gì thay đổi so với đám lãnh tụ trong Trại Súc Vật.

Em mong rằng nhiều người dân nước em sẽ tìm đọc cuốn sách này sau khi bài văn này của em được viết ra…, để thấy rằng những gì họ đang trải qua ở thời hiện tại đã được ông Orwell hóm hỉnh chỉ ra từ gần một thế kỷ trước rồi.

Em tin rằng chỉ bằng cách nhìn lại những kinh nghiệm ở quá khứ, ở những nơi đã trải qua những kinh nghiệm phát triển từ thấp tới cao trước chúng ta, người ta có thể tìm ra những câu trả lời cho tương lai của chính họ.

Cuốn sách này từng, và vẫn bị cấm lưu hành ở xứ Đông Lào của chúng em… nhưng em tin rằng mỗi người sẽ có cách để tìm đọc nó, dù gì thì em nghĩ bây giờ cũng là thời 4.0 mà.

Em tin rằng, khi đọc những cuốn sách như thế này, người dân xứ em có thể nhìn thấy số phận của họ, con cái họ, và những người thân yêu của họ trong một tương lai rất gần.

Những em cũng hy vọng rằng biết đâu người dân xứ em cũng có thể muốn viết một cái kết thúc mới cho cuốn sách của nhà văn George Orwell.

Dù sao thì ông ấy cũng để một cái kết mở mà…

Và dù sao thì em tin rằng mục đích chính của ông ấy chính là ông ấy muốn những cư dân của trại súc vật sẽ viết tiếp câu chuyện về tương lai của họ theo những gì họ mong đợi.

Biết đâu đó có thể là một cái kết đem lại nhiều hạnh phúc hơn cho tất cả mọi người!

Em cảm ơn mọi người đã kiên nhẫn đọc bài văn của em.

Nguồn: Từ Liên.